نام کتاب : أسرار الحكم نویسنده : محقق سبزوارى جلد : 1 صفحه : 571
خود او كه مثل ندارد. ولى
«مثل»- به فتح- دارد كه مثل اعلاى او، ظهور اوست، نه ثانى به اين عزلى از او. و
«خليفه» به صفات مستخلف است، و «مثل» نيست و چون عكس- من حيث هو عكس- كه نمود از
عاكس است و هستى علىحده ندارد، غرض تقريب مطلوب است، پس هر «حدث» كه موهم اثبات
«مثل» و «شريك» است، حدث اكبر است.
و هم چنين، موت كه رفع
تعلّق آن نور اسپهبد است، از صيصيه كلّ الصياصى [بوده] و موهم رفع حيات است كه
حقيقت و رقيقت حيات، همه مطهّر بود. پس، اثبات «مثل» و «شريك»- خواه به اخراج اصل
مادّه باشد كه «منى» و «خون حيض» و «استحاضه» باشد، يا به ابداء موهم خود «مثل» و
«شريك» در زائيدن، و خواه به حركات مباشرت كه مهيئى قريب آن است- حدث بزرگ است كه
منشأ غسل است كه طهارت كبرى است.
پس، در اسم اعظم وجودى و صفت
عليه فعلى او كه نفى شريك و ثانى با اين بينونت عزليّه كردى، معاينه شود كه ذات
حق، شريك ندارد: «إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ».[1] و نعم ما قيل: «أبى النّظام شمسين،
فكيف لا يأبى إلهين؟»
و اينكه گفتيم در اول:
انسان، هيكل توحيد است كه توحيد خاصى، ثانى نمىگذارد، موافق است با آنچه در
احاديث ائمه عليه السّلام مأثور است كه: «نحن هياكل التّوحيد المودعة فينا آثاره».
و در اين [گفتار] تلميح است، به حديث العلى الاعلى عليه السّلام كه در جواب سؤال
از حقيقت فرموده: «نور يشرق من صبح الازل، فيلوح على هياكل التّوحيد آثاره»[2] كه ايشان به وجود و تحقّق، توحيد
كنند.
و امّا سرّ اينكه روزه را
قضا مىكند و نماز را نه، آن است كه: نماز مكرّر مىشود و اهمال در كار زوج لازم
آيد، به وجوب قضاهاى نمازها، و حال آنكه چون مرد، اعقل و اكمل از زن است، وجود زن،
به وجهى طفيلى مرد است، چنانكه احكام شرعيّه، مانند اطاعت و طلاق و تعدّد دائمه،
تا بلوغ نصاب و تكثير مملوكه و منقطعه- هر قدر بخواهد- منادى به اين است، و قضاى
صوم به جائى ضرر ندارد، و به خودش