آن مطلق زمان و دوران است يعنى آسمانها و زمين را خداوند در شش زمان و شش وقت آفريد، شايد هر يك ميليونها سال طول كشيده باشد.

«فَعَقَرُوها فَقالَ تَمَتَّعُوا فِي دارِكُمْ ثَلاثَةَ أَيَّامٍ‌» هود: 65. در اينگونه آيات شبها نيز داخل در يوم‌اند و اطلاق ايّام روى عنايتى است.

«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‌ بِآياتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ ذَكِّرْهُمْ‌ بِأَيَّامِ‌ اللَّهِ ...» ابراهيم: 5.

مراد از ايّام اللَّه ظاهرا روزهائى است كه قدرت خدا در آنها بيشتر ظاهر شده و قدرت مقاومت از دست بشر رفته و خواهد رفت مانند بلاهائيكه قوم نوح، هود، صالح و غيرهم عليهم السلام گرفتار گشتند و مانند روز مرگ و روز آخرت.

ميشود گفت مراد از آن در آيه عذابهائى است كه بقوم پيامبران گذشته نازل گشته است.

يعنى موسى را با آيات خويش فرستاديم كه قومت را از تاريكيها بسوى نور ايمان و سعادت بيرون كن و ايّام خدا و عذابهاى اقوام گذشته را كه در اثر نافرمانى از پيامبران گرفتار شدند بآنها يادآورى كن.

در بعضى از روايات نعمتها نيز مثل عذابها از ايام خدا شمرده شده در تفسير الميزان از معانى الاخبار صدوق منقول است كه امام باقر و صادق عليهما السلام فرموده‌اند:

«أَيَّامُ‌ اللَّهِ ثَلَاثَةٌ:

يَوْمُ‌ الْقَائِمِ وَ يَوْمُ‌ الْكَرَّةِ وَ يَوْمُ‌ الْقِيَامَةِ».

روزهاى خدا سه تا است روز قيام قائم عليه السّلام، روز رجعت و روز قيامت.

و از تفسير قمى نقل شده:

«أَيَّامُ‌ اللَّهِ ثَلَاثَةٌ: يَوْمُ‌ الْقَائِمِ وَ يَوْمُ‌ الْمَوْتِ وَ يَوْمُ‌ الْقِيَامَةِ.

ظاهرا مراد بيان مصداق است نه حصر ايّام خدا در سه روز.

يَوْمَئِذٍ: «يَقُولُ الْإِنْسانُ‌ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ» قيامة: 10. يومئذ بمعنى آنروز است، اضافه شدن لفظ يوم و حين به «اذ» مشهور است ابن هشام در معنى گفته:

«اذ» در اينصورت اسم زمان مستقبل است ولى جمهور نحات آنرا قبول‌