پرسيده بودند و جواب شنيده‌اند. بقول بعضى سؤال از حقيقت هلالها است كه روى چه علتى ماه چنين ميشود و چون قدرت دانستن آنرا كه از مسائل هيئت است نداشتند لذا از منافع آن جواب داده شده. ولى اين سخن قابل قبول نيست.

هلم‌: اسم فعل است بمعنى بياوريد و حاضر كنيد و نيز بمعنى بيائيد، لازم و متعدى بكار رود، مفرد و جمع و تذكير و تأنيث در آن يكسان باشد اين عقيده علماء حجاز است. قُلْ‌ هَلُمَ‌ شُهَداءَكُمُ‌ انعام: 150. بگو گواهان خود را حاضر كنيد. در اين آيه متعدّى بكار رفته و در آيه ذيل لازم، وَ الْقائِلِينَ لِإِخْوانِهِمْ‌ هَلُمَ‌ إِلَيْنا احزاب: 18.

آنانكه ببرادرانشان ميگفتند: بيائيد پيش ما. اين لفظ دو بار بيشتر در قرآن مجيد نيامده است.

همد: وَ تَرَى الْأَرْضَ‌ هامِدَةً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَيْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ ... حجّ: 5. همود بمعنى خاموش شدن، مردن، و خشك شدن است گويند «هَمَدتِ‌ النّار هُمُوداً» آتش خاموش شد. «كاد يَهْمُدُ من الجوع» نزديك بود از گرسنگى بميرد در نهج البلاغه خطبه 224 آمده‌

«... أَصْوَاتُهُمْ‌ هَامِدَةٌ».

صداهايشان خاموش شده مراد از «هامِدَةً» در آيه شريفه مردن زمين است «ارض هامدة» يعنى زمينيكه مرده است، علف، حيات و حركت ندارد يعنى: زمين را مرده مى‌بينى چون بآن آب نازل كرديم تكان خورده، بالا ميايد، آيه نظير وَ اللَّهُ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها نحل:

65. است ايضا آيه‌ وَ مِنْ آياتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خاشِعَةً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَيْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ ... فصلت:

39. هامده فقط يكبار در قرآن مجيد آمده است.

همر: فَفَتَحْنا أَبْوابَ السَّماءِ بِماءٍ مُنْهَمِرٍ قمر: 11. همر (بر وزن فلس) بمعنى ريختن اشك و آب است «هَمَرَهُ‌ فَانْهَمَرَ» ريخت آنرا پس ريخته شد. لازم و متعدى آمده است.