فرموده: پيش از تو مردانى فرستاديم و بآنها وحى ميكرديم ... آيا در زمين سير نكردند تا عاقبت پيشينيان را بنگرند ... آنگاه فرموده‌ «حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا جاءَهُمْ نَصْرُنا فَنُجِّيَ مَنْ نَشاءُ وَ لا يُرَدُّ بَأْسُنا عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ».

ظاهر آنست كه ضمير «ظَنُّوا ...، أَنَّهُمْ‌ ...، كُذِبُوا» همه راجع به «الرّسل» است و معنى چنين ميشود: تا آنگاه كه پيامبران مأيوس شدند و خيال كردند كه وعده عذاب درست نبوده يارى ما بآنها رسيد. آيا چنين خيالى در ذهن پيامبران خطور ميكند؟! و آيا اين عبارت اخراى آنست كه فرموده‌ «وَ زُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتى‌ نَصْرُ اللَّهِ‌؟! و اللّه العالم.

در الميزان سه ضمير گذشته را به مردم بر گردانده و فرموده: يعنى چون رسل از ايمان مردم مأيوس شدند و مردم پنداشتند كه پيامبران بدروغ وعده عذاب داده‌اند آنگاه يارى ما آمد. راجع بمرجع سه ضمير و اينكه راجع بمردم است با آيه 27 هود كه درباره قصه نوح آمده كه مردم بنوح گفتند «بَلْ نَظُنُّكُمْ كاذِبِينَ» و فرعون بموسى گفت‌ «إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا مُوسى‌ مَسْحُوراً» اسراء: 101 استدلال كرده است و اللّه العالم. اينك ميرسيم بآيه‌ «إِنَّا فَتَحْنا» بنظر نگارنده حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله درباره توفيق و پيشرفت اسلام ناراحتى ها و تنگى‌هاى خاطر داشت چنانكه خداوند بارها فرموده‌ «فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ» غافر: 55 «وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ‌ ... وَ لا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ» نحل: 127 «فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لا يُوقِنُونَ» روم: 60.

اين آيات همه براى رفع دلتنگى آنحضرت و براى تسليت اوست. و چون مكه فتح شد و بت پرستى متلاشى گرديد اين وعده‌ها جاى خود را گرفت و آنحضرت خاطرش آرام و مطمئن گرديد كه ديگر دستى بالاى دست اسلام نيست و معبودات باطل ناپديد شدند و كلمه عالمگير و دلنواز