از وى بيزارى كرد، زيرا يقين شد كه او اهل عذاب است. پيغمبر و مؤمنان نيز كه دينشان همان دين ابراهيم است. نميتوانند براى مشركان پس از مرگ آنها آمرزش بخواهند ولى پيش از مرگشان جايز است همانطور كه ابراهيم كرد. در آيه شريفه‌ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِيَّاهُ» اشاره بوعده ظاهرا براى اين است كه آنحضرت در اين كار، وفا بوعده نيز كرد. نه اينكه، اصل استغفار جايز نبود ولى ابراهيم چون وعده كرده بود آنخلاف را انجام داد (نعوذ باللَّه).

در سوره ممتحنه پس از نهى از مودّت مشركان و دشمنان خدا، چنين آمده‌ «قَدْ كانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْراهِيمَ وَ الَّذِينَ مَعَهُ، إِذْ قالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآؤُا مِنْكُمْ وَ مِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ، كَفَرْنا بِكُمْ وَ بَدا بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ الْعَداوَةُ وَ الْبَغْضاءُ أَبَداً حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ، إِلَّا قَوْلَ إِبْراهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَ ما أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ» ممتحنه 4.

يعنى در عمل ابراهيم و پيروانش براى شما سرمشق خوبى هست، آنگاه كه بقومشان گفتند: ما از شما و آنچه سواى خدا ميپرستيد بيزاريم، بشما كفر ميورزيم و هميشه ميان ما و شما، عداوت و كينه‌توزى هست تا بخداى تنها، ايمان بياوريد (ميان آنها ربطى نماند) مگر سخن ابراهيم كه بپدرش گفت: از خدا براى تو آمرزش خواهم خواست و جز اين در قبال خدا براى تو كارى نتوانم كرد.

دفعه ديگر، آيه و ترجمه آنرا بدقّت بخوانيد. در اين كريمه‌ «إِلَّا قَوْلَ إِبْراهِيمَ» استثناء است از مضمون جمله فوق، كه همان جدائى و بيزارى و عداوت و عدم الفت باشد و بعبارت اخرى از كلمه‌ «إِذْ قالُوا لِقَوْمِهِمْ» تا «ما أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ» يعنى مجموع مستثنى و مستثنى منه، توضيح و تفصيل «اسوة» در صدر آيه است. و خلاصه مطلب اين است: شما هم بايد مانند ابراهيم و تابعانش از مشركان جدا شويد و