قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 3 صفحه : 61

‌
1. «وَ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنٰاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدٰاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمٰانِينَ جَلْدَةً». [1]
2. «لَوْ لٰا جٰاؤُ عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدٰاءَ فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدٰاءِ فَأُولٰئِكَ عِنْدَ اللّٰهِ هُمُ الْكٰاذِبُونَ». [2]
3. «وَ اللّٰاتِي يَأْتِينَ الْفٰاحِشَةَ مِنْ نِسٰائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْكُمْ». [3]
لزوم نصاب چهارگانه به صراحت در آيات وجود دارد. براى اعتبار شرط ذكوريت دو استدلال ارائه شده است:
استدلال اول: از واژه «مِنْكُمْ» در ذيل آيه اخير ذكوريت استفاده مى‌شود. اين استدلال در بعضى آثار اماميه در خصوص آيات الاحكام به چشم مى‌خورد [4]؛ ولى اكثر فقها اماميه به استناد روايات [5] نيابت دو زن به جاى مرد چهارم را پذيرفته‌اند. و ناگفته نماند كه كلمه «مِنْكُمْ» نيز صراحتى در مخالفت با اين عقيده ندارد و روايات، مفسّر آيه محسوب مى‌گردد.
استدلال دوم: واژه اربعه چون به صورت مؤنث آمده دال بر آن است كه معدود مذكر است. [6] حسن بصرى معتقد است: اثبات قتل همانند زنا نيازمند به چهار گواه است [7]. ولى ساير فقها با اين نظر مخالف هستند كه خواهد آمد.
ب) گواهى سه نفر
احمد بن حنبل به استناد حديث قبيصه بن مخارق معتقد است: چنانچه كسى كه به دارايى و يسار شناخته شده، دعوى اعسار كند با سه شاهد مى‌تواند مدعاى خود را به اثبات رساند. [8]

[1] نور؛ 4.
[2] نور؛ 13.
[3] نساء؛ 15.
[4] آيات الاحكام، جزايرى؛ ص 355. (و فى قوله مِنْكُمْ دلالة على انهيشترط فيهم الاسلام و الذكورة ...).
[5] وسائل الشيعة؛ ج 18، باب 24 از ابواب شهادات.
[6] علم القضاء، ج 1، ص 94.
[7] المغنى؛ ج 12، ص 6 به بعد.
[8] همانجا.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 3 صفحه : 61

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست