قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 3 صفحه : 59

‌
است كه آنچه مى‌داند بيان مى‌كند. [1]
شهادت در اصطلاح فقها: شهادت گاهى به معناى تحمل شهادت، يعنى گواه شدن است، و گاهى به معناى اداى شهادت يعنى گواهى دادن است. آنچه در ادله اثبات دعوى مطرح مى‌شود اداى شهادت است كه تعاريف زيادى بر آن ارائه شده و هر كس سعى كرده كه تعريفى جامع و مانع مطرح نمايد. در يكى از متون معتبر حنفى چنين تحليل شده كه نسبتا جالب است. «اخبار بر سه گونه است؛ اخبار شخصى به نفع ديگرى و به زيان شخص ثالث، اين شهادت است.
اخبار شخصى به نفع ديگرى به زيان خود خبر دهنده، اين اقرار است. اخبار شخص به نفع خود خبر دهنده به زيان ديگرى، اين دعوى است. [2]
اگر چه تعاريف ديگرى هم در متون فقها وجود دارد ولى كافى است در تعريف گفته شود كه: شاهد يا گواه كسى است كه وجود امرى را به نفع يكى از متداعيين و زيان ديگرى اعلام مى‌دارد. [3]
2. حجّيت شهادت در فقه
حجّيت شهادت در نظام فقه اسلامى از نظر كلى مورد اتفاق آرا و اجماع مكاتب فقه اسلامى است و يكى از ادلّه ثبات دعوى و بلكه اقوى دليل محسوب و قدر متقين و مسلم مصداق بيّنه شرعيه مى‌باشد.
شمس الدين سرخسى در توجيه حجّيت شهادت مى‌گويد: «مقتضاى قياس عدم حجّيت شهادت است، چرا كه شهادت از مصاديق خبر است و خبر محتمل الصدق و الكذب مى‌باشد، و به خاطر اينكه محتمل است نمى‌تواند حجّيت الزامى داشته باشد. و از طرف ديگر خبر واحد موجب علم، نيست و قضا براى قاضى امرى الزامى است و سبب موجب علم مى‌طلبد. ولى على رغم استدلالهاى قياسى فوق با توجه به نصوص شرعيه كه نسبت به عمل به شهادت‌

[1] تاج اللغه و صحاح العربيه، جوهرى؛ ج 1،ص 238؛ معجم مقائيس اللغه، ابن فارس؛ ج 3، ص 231. لسان العرب، ابن منظور؛ ج 2،صص 225، 227. علم القضاء، الحصرى؛ ج 1، ص 65.
[2] همان مأخذ؛ ص 66، نقل از تاجالشريعه، در متن الوقايه مطبوع در حاشيه كشف الحقايق؛ ج 2، ص 75.
[3] براى اطلاع از تعاريف گوناگون رجوع شود به منبع فوق.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 3 صفحه : 59

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست