قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 3 صفحه : 58

‌
[بينه]
واژه بيّنه
بيّنه مؤنث بيّن است و در لغت به معناى فاصل، روشن و آشكار، و در اصطلاح به معناى حجت و دليل مى‌باشد. چرا كه حجت دليل آشكاركننده و فيصله دهنده حق است. ماده 1676 در المجله، در تعريف بيّنه آمده است: «البيّنة هى الحجة القويه»، «بيّنه عبارت است از حجت و دليل نيرومند».
در كتب حقوقى امروز، بيّنه به دو معنى به كار مى‌رود: بيّنه شخصى يا به تعبير فنى خاص: شهادت، و بيّنه كتبى يا سند. ما در اينجا به بررسى حجّيت و نحوه آن در مورد هر دو نوع نخست از نظر فقه و سپس از نظر قوانين معاصر مى‌پردازيم.
بيّنه شخصى يا «شهادت»
1. واژه شهادت
شهادت در لغت: به معناى حضور است. در حديث نبوى آمده است «الغنيمة لمن شهد الواقعه». يعنى غنيمت جنگى از آن كسى است كه در واقعه جنگ «حاضر» بوده است. وقتى مى‌گويند فلان كس شاهد فلان ماجرا بوده، يعنى حاضر در قضيه بوده است. «شهيد» را از آن جهت گويند كه مرگش در صحنه كارزار روى داده است.
واژه‌هاى هم خانواده كلمه شهيد، زياد است. مثلا «مشهد» به معناى «محضر» است، و يا مشاهده به معناى معاينه. چنانچه واژه شهيد با حرف اضافه (باء) بيايد به معناى گواهى دادن است. مثل آن كه گويند «شهد بكذا» يعنى به فلان امر گواهى داد. با حرف اضافه «على» چنانچه بعد از «على» چيزى باشد به معناى گواه شدن بر امرى است. مى‌گويند «و اشهد ته على كذا فشهد عليه» يعنى من او را به شهادت طلبيدم و او بر آن امر گواه گرديد و چنانچه بعد از «على» كسى باشد، به معناى گواه دادن به زيان كسى است كما اين كه اگر حرف اضافه «ل» باشد به معناى شهادت به نفع كسى است. كلمه‌هاى اشهاد و استشهاد به يك معناست.
چه گفته شود «اشهدت الرجل على اقرار الغريم» و چه بگويند «استشهدت الرجل ...» هر دو يك معنا مى‌دهد و بالاخره شاهد از نظر لغوى به معناى كسى‌

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 3 صفحه : 58

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست