قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 235

‌
11 قاعدۀ تحذير
در خلال مباحث مربوط به مسئوليت افراد نسبت به اعمال و افعالشان، فقها به بيان قاعده‌اى تحت عنوان «قد اعذر من حذّر» پرداخته‌اند. به طور خلاصه بايد گفت كه طبق اين قاعده اگر كسى قبل از انجام دادن كارى هشدار دهد، ولى شنونده به هشدار او توجه نكند و به علت آن كار جنايتى به وجود آيد، هشدار دهنده مسئوليتى نخواهد داشت.
سير قاعده در كلام فقها
شيخ طوسى (قرن پنجم) در كتاب مبسوط مسأله‌اى بدين شرح مطرح كرده است:
«اذا مرّ رجل بين الرّماة و بين الهدف فاصابه سهم من الرّماة فهو قتل خطأ لانّ الرّامى ما قصده و انّما قصد الهدف»؛ [1] يعنى هرگاه شخصى در محل مسابقۀ تيراندازى از فاصلۀ ميان مسير تير و هدف عبور كند و مورد اصابت تير قرار گيرد و كشته شود، اين قتل خطئى محسوب مى‌شود؛ زيرا تيرانداز او را قصد نكرده، بلكه مقصود او هدف بوده است.
شيخ طوسى در اين زمينه، مطلبى بيش از اين نفرموده و به قاعدۀ مورد نظر نيز اشاره نكرده است.

[1] طوسى (شيخ)،محمد بن حسن (شيخالطائفه)؛ المبسوط؛ ج 7، ص 189.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 235

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست