قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 14

‌
كتاب من لا يحضره الفقيه و تهذيب موجود است و به آراى مؤلفان اين دو كتاب نيز بيش از ديگران توجه كرده است.
مؤلف كتاب، مردى زاهد، متقى و مشهورترين عالم زمان خود و جامع فنون ادبى، فقهى، اصولى و حافظ احاديث معرفى شده و استاد علّامۀ حلى است [1] و به رغم ترديدى كه صاحب رياض به استناد يادداشتى كه در ظهر نسخه خطى موجود در نزد خود ابراز كرده و تاريخ كتابت آن را 674 هجرى قمرى دانسته و كتاب را به مهذب الدين حلى منتسب كرده است، به عقيده كتابشناسان متأخر، وجهى براى ترديد در انتساب اين رساله به يحيى بن سعيد حلى وجود ندارد و قرائن كافى براى اثبات اين مسأله وجود دارد. [2]
يحيى بن سعيد داراى تأليفات مهم ديگرى نيز هست؛ از جمله كتاب وزين الجامع للشرائع كه در قم به چاپ رسيده است. رساله نزهة الناظر مشتمل بر 78 فصل است كه در هر يك از فصول، مؤلف همۀ مواردى را كه در حكم شرعى با يكديگر مشابهت دارند، دسته‌بندى كرده است.
بنابراين چنانچه آثارى را كه تحت عنوان اشباه و نظائر در زمينه فقه نگاشته شده است از زمرۀ قواعد فقه محسوب كنيم- همان‌طور كه فقيهان عامه چنين كرده‌اند- بايد تصديق كرد كه اين رساله بر اثر شهيد اول (القواعد و الفوائد) مقدم است؛ اما چون به عقيدۀ ما ميان اين روش نگارش و سبك قواعد فقهى، تمايز شگرفى وجود دارد، بازهم بايد گفت كه تدوين قواعد فقهى از شهيد اول آغاز شده است.
ب) نگارش قواعد فقهى
. كار نگارش قواعد فقهى در ميان شيعه اماميه از شهيد اول و با تأليف كتاب القواعد و الفوائد آغاز شده و گسترش يافته است. بررسيهاى انجام شده نشان مى‌دهد كه به موازات گسترش تأليف كتابهاى مربوط به قواعد فقه در ميان فقيهان اماميه، اقدام به اين امر در ميان اهل سنت به تدريج كاهش يافته است.

[1] اردبيلى، محمد بن على؛ جامع الرواة (رافع الاشتباهات)؛ج 2، ص 324.
[2] حلى، نجيب الدين يحيى بن سعيد؛ نزهة الناظر فى الجمعبين الاشباه و النظائر؛ مقدمه (به قلم احمدحسنى).

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 14

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست