responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى    جلد : 2  صفحه : 13

«علينا إلقاء الاصول و عليكم التّفريع» [1] به اين معنا كه ما قواعد عام و اصول كلى فقهى را بيان مى‌كنيم و شما بر اساس همان اصول و قواعد، حكم مصاديق جزئى را حسب مورد استنباط كنيد. تاريخ فقه شيعه نيز شاهد آن است كه اجتهاد پوياى شيعه از همين دستور العمل الهام گرفته است. براى مثال مى‌توان از ميان انبوه كتب فقهى به آثار شيخ طوسى (385- 460 ه‌) اشاره كرد.
علاوه بر اين، شيعه اماميه از قرن هفتم هجرى نسبت به تأليف كتب و مجموعه‌هاى قواعد فقهى اقدامات به نسبت مهمى كرده است كه در ادامه به بيان اجمالى آنها مى‌پردازيم:
الف) نگارش اشباه و نظائر
. نجيب الدين يحيى بن سعيد حلى مشهور به يحيى بن سعيد (601- 698 ه‌) كتاب بسيار ارزشمند و مفيدى تأليف كرده و آن را نزهة الناظر فى الجمع بين الاشباه و النظائر ناميده است. مقصود او از اشباه و نظائر آن دسته از مسائل مختلف و پراكنده در ابواب فقه است كه همۀ آنها را با توجه به مشابهتى كه بينشان موجود است، مى‌توان تحت يك عنوان جمع‌آورى و دسته‌بندى كرد. اين روش را نويسندگان مسلمان در ساير علوم مانند ادبيات نيز به كار برده‌اند؛ براى مثال كتاب الاشباه و النظائر سيوطى در نحو، از همين نوع است.
تحقيق انجام يافته تا تاريخ نگارش اين سطور- اگر نه به طور قطعى- نشان مى‌دهد كه شيخ نجيب الدين حلى نخستين فردى است كه در فقه اسلام چنين تأليفى كرده است و در اين باره هيچ كس پيش‌قدمتر از او نيست؛ زيرا همان‌طور كه گفته شد، قديمترين اثرى كه با نام اشباه و نظائر وجود دارد، متعلق به ابن وكيل شافعى (655- 716 ه‌) است.
اثر گرانقدر نجيب الدين حلى، رساله‌اى است فصيح با سبكى روان و به دور از پيچيدگى و اغلاق، نه آنچنان مفصل و نه چندان مختصر. در اين رساله به تمام ابواب فقه از طهارت تا ديات- توجه شده است و به رغم اختصار در برخى مسائل، در هر مورد استدلالى كافى ارائه شده، نظريات فقيهان مخالف و موافق مطرح شده، و دربارۀ هر يك داورى شده است. در اين رساله، مؤلف بيشتر به رواياتى استناد كرده است كه در دو‌
[1] حر عاملى، محمد بن حسن؛ وسائل الشيعة؛ ج 27، ص 62 و ابنادريس حلى، محمد بن احمد؛ سرائر؛ ج 3، ص 575 و مجلسى (علامه)،محمد باقر؛ بحار الانوار؛ ج 2، ص 245.
نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى    جلد : 2  صفحه : 13
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست