نام کتاب : شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي نویسنده : زمانی نژاد، علی اکبر جلد : 1 صفحه : 408
تصحيح كرده و اشعار آن را معرب و ترجمه نماييم و پاره اى نكات و تحقيقات دينى و ادبى و تاريخى به رسم تعليق بر كتاب بيفزاييم». [1] ايشان در اين تفسير ـ همان گونه كه خود اشاره كردند ـ علاوه بر شرح لغات، [2] ترجمه و اعرابگذارى اشعار، به توضيح پاره اى مباحث دينى و تاريخى، از جمله مطالب مربوط به قصه هاى قرآنى هم اقدام نمودند كه در مجال كنونى به اجمال به بحث و بررسى درباره آن خواهيم پرداخت.
شيوه قرآن در نقل اخبار و قصص
علامه شعرانى بر اين باور است كه چون هدف قرآن هدايت انسان است، از اين رو، در نقل قصه و داستان، تنها به آن مواردى تكيه و تأكيد داشته است كه با اين غرض تلائم و سازگارى دارد، و از نقل بسيارى از جزئيات خوددارى شده است. ايشان اين حقيقت را در پاورقى اى كه در تفسير آيه ۲۲ سوره كهف آورده اند، اين چنين بيان فرموده اند: «طريقه قرآن، چنان كه گفتيم، در نقل حكايات، اقتصار بر موضع عبرت است، نه تفاصيل و جزئيات و مردمِ قصه دوست مى خواهند در حكايات، تفصيل آن را بدانند و براى يافتن آن به هر وسيله دست فرا مى برند و بسا دروغ و غلوّ و مبالغه، كه عادت مردم جاهل است، در حكايات داخل مى كنند، كه سود ندارد؛ بلكه گاهى زيان هم دارد؛ چون صورت دين و حكايات دينى را در نظر بسيارى زشت مى كند و
[1] تفسير ابوالفتوح رازى، مقدمه علامه شعرانى، ج ۱، ص ۳ ـ ۴.
[2] مرحوم شعرانى، در پايان تفسير، فرهنگ لغاتى تنظيم كرده اند باعنوان نثر طوبا كه متأسفانه تا حرف (س) بيشتر نگاشته نشده است. اين اثر با توجّه به تبحّر و گستردگى اطلاعات وى در لغت و تفسير، اثر بسيار سودمندى است. نثر طوبى به قلم آقاى محمدقريب، تكميل و با عنوان نثر طوبى يا دائرة المعارف لغات قرآن مجيد منتشر شده است. (مجله حوزه، ش ۲۰، ص ۷۰).
نام کتاب : شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي نویسنده : زمانی نژاد، علی اکبر جلد : 1 صفحه : 408