علم كلام در تفسير ابوالفتوح

ابوالفتوح رازى در مواردى كه از بحثهاى اعتقادى سخن به ميان آمد، به علم كلام نيز نظر افكنده است. مرحوم شعرانى مى نويسد: «مؤلف در علم كلام طريق توسط پيموده و روش قدما را برگزيده است». [1]

فقه در تفسير ابوالفتوح

در آيات احكام، آراى بيشتر فقها را مطرح ساخته و در صورت لزوم، ادلّه بعضى از فقها را نيز ياد كرده است و گاهى به نقد و تحليل آن پرداخته و نظر خويش را همواره با دليل بيان داشته است.

اسباب نزول در تفسير ابوالفتوح

وى به ذكر اسباب نزول آيات، اهتمام ويژه اى دارد و از اسباب نزول در موارد مختلف تفسيرى بهره مى برد و نيز آراى اعتقادى و فقهى خويش را در بعضى از موارد، بر اساس اسباب نزول انتخاب كرده است؛ چنان كه در اين خصوص، به تفصيل خواهيم پرداخت.

شيوه ترتيب مطالب تفسيرى

ابوالفتوح رازى در طرح مباحث تفسيرى (در همه موارد)، روش معيّنى را دنبال نكرده است؛ ولى مى توان گفت در بيشتر موارد به شيوه آتى عمل نموده است:
۱. نخست شمارى از آيات را از قرآن با ترجمه فارسى آن ياد مى كند. ۲. براى هر آيه از آيات ياد شده كه اسباب نزول قائل باشد، قبل از پرداختن به ديگر مباحث تفسيرى آن آيه، اسباب نزول را متعرّض مى گردد.
۳. براى به دست آوردن معناى «كلمه» يا «جمله»، به لغت و صرف و نحو

[1] همان.