چون اشاره به جريان هجرت" پيامبر" مى‌كند، ولى طرز بيان آيه گواهى مى‌دهد كه بعد از هجرت نازل گرديده است چون به شكل بازگويى حادثه گذشته است، بنا بر اين آيه اگر چه اشاره به جريان هجرت دارد ولى مسلما در مدينه نازل شده و بازگو كننده يك خاطره بزرگ و نعمت عظيم پروردگار بر پيامبر و مسلمانان است نخست مى‌گويد:

" بخاطر بياور زمانى را كه مشركان مكه نقشه مى‌كشيدند كه تو را يا به زندان بيفكنند و يا به قتل رسانند و يا تبعيد كنند" (وَ إِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ‌).

كلمه" مكر"- همانگونه كه قبلا نيز گفته‌ايم- در لغت عرب به معنى تدبير و چاره‌انديشى و طرح نقشه است نه به معنى معروفى كه در فارسى امروز دارد، همانطور كه" حيله" نيز در لغت به معنى چاره‌انديشى است. ولى در فارسى امروز به معنى نقشه‌هاى مخفيانه زيانبخش بكار مى‌رود.

سپس اضافه مى‌كند:" آنها نقشه مى‌كشند و چاره مى‌انديشند، و خداوند هم چاره‌جويى و تدبير مى‌كند و او بهترين چاره‌جويان و مدبران است" (وَ يَمْكُرُونَ وَ يَمْكُرُ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَيْرُ الْماكِرِينَ‌).

اگر در حادثه هجرت پيامبر ص درست بينديشيم به اين نكته برخورد مى‌كنيم كه آنها حد اكثر نيروى فكرى و جسمانى خويش را براى نابود كردن پيامبر اسلام به كار بردند، و حتى پس از آنكه پيامبر از چنگال آنها بيرون رفت يكصد شتر كه در آن روز سرمايه عظيمى بود براى يافتن پيامبر جايزه تعيين كردند و افرادى بسيار بخاطر تعصب مذهبى و يا بدست آوردن اين جايزه بزرگ كوه‌ها و بيابانهاى اطراف مكه را زير پا گذاردند، و حتى تا دم در غار آمدند ولى خداوند با يك وسيله بسيار ساده و كوچك- چند تار عنكبوت- همه اين طرح‌ها را نقش بر آب كرد، و با توجه به اينكه مسئله هجرت سر آغاز مرحله نوينى از