نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 314
بود كه در برابر من قرار گرفت و نفس اماره، حق را بر من مشتبه كرد و هوى و هوس
بر من چيره شد".
ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ در اين جمله اشاره به يكى ديگر از شرائط توبه كرده و مىفرمايد:" سپس
بزودى توبه كنند".
در باره اين كه منظور از" قريب" (زمان نزديك) چيست؟ در ميان مفسران
گفتگو است، جمع زيادى آن را به معنى قبل از آشكار شدن نشانههاى مرگ مىگيرند، و
آيه بعد را كه مىگويد پس از ظهور علائم مرگ توبه پذيرفته نمىشود، شاهد بر آن
مىدانند، بنا بر اين تعبير به" قريب" شايد بخاطر اين است كه اصولا
زندگى دنيا هر چه باشد كوتاه و پايان آن نزديك است.
اما بعضى ديگر آن را به معنى زمان نزديك به گناه گرفتهاند، يعنى بزودى از كار
خود پشيمان شود و بسوى خدا بازگردد، زيرا توبه كامل آن است كه آثار و رسوبات گناه
را به طور كلى از روح و جان انسان بشويد، و كمترين اثرى از آن در دل باقى نماند، و
اين در صورتى ممكن است كه در فاصله نزديكى قبل از آنكه گناه در وجود انسان ريشه
بدواند و بشكل طبيعت ثانوى در آيد از آن پشيمان شود، در غير اين صورت غالبا اثرات
گناه در زواياى قلب و جان انسانى باقى خواهد ماند، پس توبه كامل توبهاى است كه
بزودى انجام پذيرد، و كلمه" قريب" از نظر لغت و فهم عرف، نيز با اين
معنى مناسبتر است.
درست است كه توبه بعد از زمان طولانى نيز پذيرفته مىشود، اما توبه كامل نيست
و شايد تعبير به" عَلَى اللَّهِ": (توبهاى كه بر خدا لازم است آن را بپذيرد) نيز
اشاره به همين معنى باشد زيرا اين تعبير تنها در اين آيه از قرآن آمده است و مفهوم
آن اين است كه پذيرش اين گونه توبهها از حقوق بندگان مىباشد در حالى كه پذيرش
توبههاى دور دست از طرف خداوند يك نوع تفضل است، نه حق.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 314