نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 239
در گذر است به ازمنه گذشته" ازمنه خاليه" گفته مىشود، زيرا اكنون
اثرى از آنها نيست، و دنيا از آن خالى شده است.
بنا بر اين جمله و إِنْ مِنْ أُمَّةٍ
إِلَّا خَلا فِيها نَذِيرٌ به اين معنى
است كه هر امتى از امتهاى پيشين انذار كنندهاى در گذشته داشته است.
اين نكته نيز قابل توجه است كه بر طبق آيه فوق تمام امتها داراى انذار كننده
الهى يعنى پيامبر بودهاند، هر چند بعضى آن را به معنى وسيعترى گرفتهاند كه شامل
علما و دانشمندانى كه مردم را انذار مىكنند نيز مىشود، ولى اين معنى بر خلاف
ظاهر آيه است.
اما به هر حال معنى اين سخن آن نيست كه در هر شهر و ديار پيامبرى مبعوث شود،
بلكه همين اندازه كه دعوت پيامبران و سخنان آنها به گوش جمعيتها برسد كافى است،
چرا كه قرآن مىگويد خَلا فِيها نَذِيرٌ (در آنها انذار كنندهاى بود، و نمىگويد" منها"
يعنى از ميان خود آنها).
بنا بر اين آنچه در آيه فوق مىخوانيم منافاتى با آيه 44 سوره سبا ندارد كه
مىگويد: وَ ما أَرْسَلْنا إِلَيْهِمْ قَبْلَكَ
مِنْ نَذِيرٍ:" ما قبل از تو هيچ انذاركنندهاى به سوى
مشركان مكه نفرستاده بوديم" در اينجا منظور انذاركننده از ميان خود آنها است،
در حالى كه در آيه قبل منظور وصول دعوت پيامبران به آنها است.
***
در آيه بعد مىافزايد" اگر تو را تكذيب كنند عجب نيست و غمگين مباش
زيرا كسانى كه قبل از آنها بودند نيز پيامبرانشان را تكذيب كردند، در حالى كه
فرستادگان آنها با معجزات و دلائل روشن، و كتابهاى محتوى پند و اندرز، و كتابهاى
آسمانى مشتمل بر احكام و قوانين روشنى بخش، به سراغشان آمدند" (وَ إِنْ يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ
قَبْلِهِمْ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ وَ بِالزُّبُرِ وَ بِالْكِتابِ
الْمُنِيرِ).
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 239