مى‌شوند، و آيه مورد بحث ظاهرا از اينگونه منافقان سخن مى‌گويد، و تصريح مى‌كند كه خدا از نيات آنها آگاه است.

اگر ساده‌لوحانى فكر مى‌كنند مى‌توانند با اخفاء حقائق از قلمرو علم خدا دور بمانند سخت در اشتباهند.

مجددا تكرار مى‌كنيم تعبير به" منافق" دليل بر اين نيست كه اين آيات در مدينه نازل شده است، درست است كه مساله نفاق معمولا بعد از پيروزى يك جمعيت و به دست گرفتن حكومت پيدا مى‌شود كه مخالفان تغيير چهره داده و گروه زير زمينى تشكيل مى‌دهند، ولى همانگونه كه گفتيم نفاق معنى وسيعى دارد و افراد ضعيف الايمانى را كه با مختصر فشارى تغيير عقيده مى‌دهند نيز شامل مى‌شود.

شما بيائيد از راه و آئين ما پيروى كنيد و اگر گناهى داشته باشد ما گناه شما را به دوش مى‌گيريم" (وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنا وَ لْنَحْمِلْ خَطاياكُمْ‌) [1]

[1] جمله" و لنحمل" فعل امر است و براى بعضى از مفسران ايرادى توليد كرده كه مگر مى‌شود انسان به خودش امر كند؟ و سپس پاسخ گفته است كه اين امر در حكم قضيه شرطيه است يعنى" ان اتبعتمونا حملنا خطاياكم" (تفسير فخر رازى) ولى به عقيده ما هيچ مانعى ندارد كه انسان به خود امرى كند و آمر و مامور در اينجا يك شخص است اما به دو اعتبار (دقت كنيد).