و تمام قلب و روحش را در اختيار خدا قرار دهد، همه چيز را از آن او بداند و حل هر مشكلى را به دست او ببيند، و اين درك و ديد در حال اضطرار دست مى‌دهد.

درست است كه عالم، عالم اسباب است، و مؤمن نهايت تلاش و كوشش خود را در اين زمينه به كار مى‌گيرد ولى هرگز در جهان اسباب گم نمى‌شود، همه را از بركت ذات پاك او مى‌بيند" ديده‌اى نافذ و سبب سوراخ كن دارد كه اسباب را از بيخ و بن بر مى‌كند" و در پشت حجاب اسباب ذات" مسبب الاسباب" را مى‌بيند و همه چيز را از او مى‌خواهد.

آرى اگر انسان به اين مرحله برسد مهمترين شرط اجابت دعا را فراهم ساخته است.

جالب اينكه در بعضى از روايات اين آيه تفسير به قيام حضرت مهدى- صلوات اللَّه و سلامه عليه- شده.

در روايتى از امام باقر مى‌خوانيم كه فرمود:

و اللَّه لكأني انظر الى القائم و قد اسند ظهره الى الحجر ثم ينشد اللَّه حقه ... قال هو و اللَّه المضطر فى كتاب اللَّه فى قوله: أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ وَ يَجْعَلُكُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ‌:

" به خدا سوگند گويا من مهدى ع را مى‌بينم كه پشت به حجر الاسود زده و خدا را به حق خود مى‌خواند ... سپس فرمود: به خدا سوگند مضطر در كتاب اللَّه در آيه‌ أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ ... او است" [1] در حديث ديگرى از امام صادق ع چنين آمده:

نزلت فى القائم من آل محمد عليهم السلام هو و اللَّه المضطر اذا صلى فى المقام ركعتين و دعا الى اللَّه عز و جل فاجابه و يكشف السوء و يجعله خليفة فى الارض:

[1] تفسير" نور الثقلين" جلد 4 صفحه 94.