و منظور از" علم" هر گونه دانشى است كه در سعادت و سرنوشت انسان اثر دارد.

لوط از پيامبران بزرگى است كه هم عصر با ابراهيم بود، و همراه او از سرزمين بابل به فلسطين مهاجرت كرد، و بعدا از ابراهيم جدا شد و به شهر" سدوم" آمده چرا كه مردم آن منطقه غرق فساد و گناه، مخصوصا انحرافات و آلودگيهاى جنسى بودند، او بسيار براى هدايت اين قوم منحرف تلاش و كوشش كرد، و در اين راه خون‌دل خورد، اما كمتر در آن كوردلان اثر گذارد.

سرانجام چنان كه مى‌دانيم قهر و عذاب شديد الهى آنها را فرا گرفت، و آباديهايشان به كلى زير و رو شد، و جز خانواده لوط (به استثناى همسرش) همگى نابود شدند كه شرح اين ماجرا را بطور كامل در ذيل آيات 77 به بعد سوره هود بيان كرده‌ايم‌ [1] لذا در دنباله آيه مورد بحث به اين موهبت كه به لوط ارزانى داشت اشاره كرده مى‌فرمايد" ما او را از شهر و ديارى كه كارهاى پليد و زشت انجام مى‌دادند رهايى بخشيديم" (وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْقَرْيَةِ الَّتِي كانَتْ تَعْمَلُ الْخَبائِثَ‌).

چرا كه آنها مردم بدى بودند و از اطاعت فرمان حق بيرون رفته بودند" (إِنَّهُمْ كانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فاسِقِينَ‌).

نسبت دادن اعمال زشت و پليد را به" قريه" و شهر و آبادى بجاى اهل قريه اشاره به اين است كه آنها آن چنان غرق فساد و گناه بودند كه گويى از در و ديوار آباديشان گناه و اعمال زشت و پليد مى‌باريد.

و تعبير" خبائث" به صورت جمع اشاره به اين است كه آنها علاوه بر عمل فوق العاده شنيع" لواط" كارهاى زشت و خبيث ديگرى نيز داشتند كه در جلد 9 صفحه 197 به آن اشاره كرده‌ايم.

[1] تفسير نمونه جلد 9 صفحه 178 به بعد.