نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 11 صفحه : 72
ولى اين
احتمال بسيار بعيد است، چرا كه اگر چنين مىبود بايد خداوند به طور كامل با
درخواست او موافقت كرده باشد، در حالى كه ظاهر آيات فوق اين است كه بطور كامل با
درخواست او موافقت نشده و تنها تا" يَوْمِ الْوَقْتِ
الْمَعْلُومِ" موافقت شده است.
و به هر حال
تفسير اول با روح و ظاهر آيه از همه موافقتر است، و در بعضى از روايات كه از امام
صادق ع نقل شده نيز به اين معنى تصريح گرديده است [1]
***
در اينجا ابليس نيت باطنى خود را آشكار ساخت هر چند چيزى از خدا پنهان نبود
و" عرض كرد: پروردگارا! به خاطر اينكه مرا گمراه ساختى (و اين انسان زمينه
بدبختى مرا فراهم ساخت) من نعمتهاى مادى روى زمين را در نظر آنها زينت مىدهم، و
انسانها را به آن مشغول مىدارم و سرانجام همه را گمراه خواهم ساخت" (قالَ
رَبِّ بِما أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ
أَجْمَعِينَ).
***
اما او
به خوبى مىدانست كه وسوسههايش در دل" بندگان مخلص خدا" هرگز اثر
نخواهد گذاشت، و دامهايش آنها را به خود مشغول نخواهد كرد، خلاصه بندگان خالص و
مخلص آن چنان نيرومندند كه زنجيرهاى اسارت شيطان را از هم مىگسلند، لذا بلافاصله
براى سخن خود استثنايى قائل شد و گفت:" مگر آن بندگان خالص شده تو" (إِلَّا
عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ).
بديهى است كه
خدا هرگز شيطان را گمراه نساخته بود، بلكه اين نسبت شيطنتآميز بود كه از ابليس
صادر شد، براى اينكه خود را به اصطلاح تبرئه كند و توجهى براى اغواگرى خود ترتيب
دهد، و اين رسم همه ابليسها و شياطين