توجه به مبدء بزرگى كه همه جهانيان را در مسير تكاملى پرورش مى‌دهد، رحمت خاص و عامش همه را فرا گرفته، توجه به دادگاه بزرگى كه ايمان به آن دقيقترين كنترل را روى اعمال انسان مى‌گذارد.

عدم اتكاء به غير اللَّه، و عدم خضوع و تسليم در برابر غير او، و بالآخره گام نهادن در صراط مستقيم كه نه انحراف در آن است، نه به شرق مى‌گرايد و نه به غرب، نه به افراط و نه به تفريط، نه گمراهى در آن است و نه خشم و غضب پروردگار.

اينها مجموعه‌اى را تشكيل مى‌دهند كه پياده شدنش در روح انسان براى ساختن يك شخصيت والا و تكامل يافته كافى است.

اما افسوس كه اين سرمايه بزرگ به دست كسانى افتاده كه نه به عمق آن راه يافته‌اند، و نه به ارزش والاى آن، حتى گاهى ناآگاهانى در ميان آنها پيدا مى‌شوند كه آياتش را رها كرده و دست نياز به قوانين و برنامه‌هاى ساخت انسانهايى كه خود اسير چنگال شهواتند و حد اقل پر از نارسايى‌هاى فكرى هستند دراز مى‌كنند، و يا تعليماتش را به" ثمن بخس" و بهاى ناچيزى مى‌فروشند، يا مختصر پيشرفت تمدن مادى ديگران چنان توجه آنها را به خود جلب مى‌كند كه از آنچه خود دارند غافل مى‌شوند.

مفهوم اين سخن آن نيست كه ما پيشرفت مادى را ناديده بگيريم بلكه هدف اين است كه همه چيز خود را در آن منحصر و محصور نسازيم، و اتفاقا قرآن نه تنها سرچشمه پر بار و غنى از نظر معنويات است بلكه برنامه مؤثرى براى پيشرفت و رفاه مادى نيز محسوب مى‌شود كه در آيات مناسب در گذشته شرح داده‌ايم و در آينده نيز به خواست خدا خواهيم داد.