در حقيقت نعمتهاى الهى وسائلى است كه طرز برداشت از آنها بستگى به اراده خود انسان دارد، همانگونه كه ممكن است از نعمتها در مسير ايمان و خوشبختى و نيكى بهره بردارى كرد، در مسير كفر و ظلم و بدى هم مى‌توان آنها را به كار گرفت، اين نعمتها همچون مواد اوليه هستند كه به كمك آنها همه گونه محصول و فراورده مى‌توان تهيه نمود، ولى در اصل براى خير و سعادت آفريده شده‌اند.

" كفران نعمت" تنها به اين نيست كه انسان ناسپاسى خدا گويد، بلكه هر گونه بهره‌گيرى انحرافى و سوء استفاده از نعمت، كفران نعمت است.

اصولا حقيقت كفران نعمت همين است و ناسپاسگويى در درجه دوم قرار دارد.

همانگونه كه شكران نعمت- چنان كه سابقا هم گفتيم- به معنى صرف نعمت در آن هدفى است كه براى آن آفريده شده، و سپاسگويى با زبان در درجه بعد است، اگر هزار بار با زبان الحمد للَّه بگويى ولى عملا از نعمت سوء استفاده كنى كفران نعمت كرده‌اى! در همين عصرى كه ما زندگى مى‌كنيم بارزترين نمونه اين تبديل نعمت به كفران، به چشم مى‌خورد، نيروهاى مختلف جهان طبيعت در پرتو هوش و ابتكار خدادادى بشر به دست انسان مهار شده، و در مسير منافع او به كار افتاده است.

اكتشافات علمى و اختراعات صنعتى چهره اين جهان را دگرگون ساخته بارهاى سنگين از روى دوش انسانها برداشته شده و بر دوش چرخهاى كارخانه‌ها قرار گرفته است.

مواهب و نعمتهاى الهى بيش از هر زمان ديگر است، و وسائل نشر انديشه و گسترش علم و دانش و آگاهى از همه اخبار جهان در دسترس همگان قرار گرفته و مى‌بايست در چنين عصر و زمان مردم اين جهان از هر نظر انسانهاى خوشبختى‌