تاييد مى‌شود، و با در نظر داشتن اينكه جمله‌(وَ ما كانَ ...) جمله‌اى است حاليه معناى هر دو آيه چنين مى‌شود: چرا خداوند عذابشان نكند و حال آنكه همينهايند كه بندگان مؤمن را از مسجد الحرام جلوگيرى مى‌كنند، نماز خواندنشان در خانه خدا جز ملعبه‌اى از سوت كشيدن و دست زدن نبود، پس چون چنين بود اينك بايد عذاب را به كيفر اينكه كفر مى‌ورزيدند بچشند . التفات از غيبت‌(كانَ صَلاتُهُمْ) به خطاب (فذوقوا) به منظور رسا ساختن تشديد بكار رفته است.

[اشاره به اينكه متروك ماندن خانه كعبه، مؤاخذه و عذاب الهى در پى دارد]

از اين دو آيه استفاده مى‌شود كه خانه محترم كعبه هر وقت به خاطر جلوگيرى اشخاصى متروك بماند مؤاخذه و عذاب الهى را به بار مى‌آورد، على (ع) هم در يكى از وصيتهايش فرموده: اللَّه اللَّه فى بيت ربكم فانه ان ترك لم تنظروا [1].

(إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ...) اين آيه حال كفار را بيان مى‌كند كه چطور مساعيشان در باطل كردن دعوت خدا و جلوگيرى از سلوك رهروان طريق خدا خنثى و بى اثر است، و اين معنا را جمله‌(فَسَيُنْفِقُونَها ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ ...) شرح مى‌دهد. و به اين سياق ظاهر مى‌شود كه جمله‌(وَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلى‌ جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَ) به منزله تعليل است، و حاصل معناى آيه اين است كه: كفر مشركين- بحسب سنتى كه خداوند در اسباب دارد- بزودى وادارشان مى‌كند به اينكه در راه ابطال دعوت و براى جلوگيرى از راه حق فعاليت كنند، و اموالشان را در راه اين غرضهاى آلوده و فاسد خرج كنند، غافل از اينكه ظلم و فسق و هر فساد ديگرى كسى را بسوى رستگارى و گرفتن نتيجه رهبرى نمى‌كند، پس در نتيجه اموالى كه در اين راه خرج كرده‌اند هدر رفته و ضايع شدن اموال باعث حسرتشان مى‌شود، آن گاه مغلوب شده و از اموالشان سودى نمى‌برند، براى اينكه كفار سر از قبر بسوى دوزخ برمى‌دارند، و اعمال دنيايى آنان از قبيل اجتماع بر شر و خروج براى جنگ با خدا و رسولش در ازاء حشر بسوى جهنم قرار مى‌گيرد.

و جمله‌(فَسَيُنْفِقُونَها ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ ...) از پيشگوييها و خبرهاى غيبى قرآن است، توضيح اينكه، سوره انفال- كه اين آيه در آن واقع شده- بعد از جنگ بدر نازل شده، پس گويا در اين آيه به جنگهايى كه به فاصله كمى رخ مى‌دهد يعنى جنگ احد و يا احد و غير آن اشاره مى‌كند، در جمله‌(فَسَيُنْفِقُونَها ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً) از جنگ احد و يا احد و غير آن‌

[1] خدا را كه در بزرگ داشت خانه پروردگارتان كوتاهى مكنيد، چه اگر متروك بماند خداوند مهلتتان نمى‌دهد، نهج البلاغه صبحى صالح، ص 422.