است، و منحصر به اين چند روز مختصر دنيا نيست تا با سپرى شدن آن زندگى انسانى هم سپرى شود. و سعادت در آن زندگى جاودانه مانند زندگى دنيا به بهره‌مندى از لذائذ مادى و چريدن در چراگاه پست ماديت نيست، بلكه حياتى است واقعى و عيشى است حقيقى كه انسان به آن حيات زنده گشته و در كرامت عبوديت خداى سبحان عيش مى‌كند، و به نعمت‌هاى قرب خدا متنعم مى‌گردد.

صاحب چنين زندگيى در دنيا از آنچه كه از نعمت‌هاى مادى دنيوى برايش مقدر شده، چه آن نعمتهايى كه از طريق حظ به او مى‌رسد و چه آنهايى كه از طريق اكتساب تمتع برده و سپس بسوى جوار خدا منتقل گشته در بهشت رضوان او با بندگان شايسته‌اش درمى‌آميزد، و به حقيقت زندگى نايل مى‌شود، هم چنان كه فرموده:(وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا مَتاعٌ)[1] و(وَ ما هذِهِ الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوانُ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ)[2] و(فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِكْرِنا وَ لَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَياةَ الدُّنْيا ذلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدى‌)[3].

پس بر هر مسلمان لازم است كه به پروردگار خود ايمان آورده و تربيت او را بپذيرد و عزم خود را جزم نموده منحصرا آنچه را كه نزد پروردگارش است هدف همت قرار دهد، و چنين فكر كند كه او بنده‌ايست كه تدبير امورش به دست سرپرست اوست و او خود مالك ضرر و نفع، مرگ و حيات و حشر و نشر خود نيست، و كسى كه وضعش چنين است نبايد به چيزى غير پروردگارش بپردازد، زيرا پروردگارش كسى است كه خيرات و شرور، نفع و ضرر، غناء و فقر و مرگ و زندگى همه به دست اوست.

و نيز بايد در مسير زندگى بر اساس علم نافع و عمل صالح سير كند، و در اين بين اگر به چيزى از مزاياى زندگى دنيوى دست يافت در حقيقت موهبتى است از ناحيه پروردگارش، و اگر هم دست نيافت و از لذائذ مادى محروم شد اجر محروميتش را به حساب پروردگارش بگذارد، زيرا( ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقى‌-) آنچه نزد خداست بهتر و باقى‌تر است .

[1] و نيست زندگى دنيا در قبال آخرت مگر بهره‌اى ناچيز. سوره رعد آيه 26

[2] و نيست اين زندگى دنيا مگر لهو و لعب، و همانا خانه آخرت، تنها آن زندگى است اگر مى‌دانستند. سوره عنكبوت آيه 64

[3] پس روى برتاب از آنكه روى گردانيد از ياد ما و نخواست مگر زندگى دنيا را، اين است اندازه رسيدنشان به علم، همانا پروردگارت داناتر است بدان كس كه از راهش گمراه گردد و او داناتر است به آن كس كه راه يابد. سوره نجم آيه 29- 30