اعلا و كامل اين امور است همان مرحله كامل شريعت خود ايشان است.

از اين بيان به خوبى ظاهر گرديد كه جملات‌(يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ ...) مجموعا توضيح مى‌دهد معناى آياتى را كه مى‌فرمايد: قرآن تورات و انجيل را تصديق دارد، مانند آيه‌(وَ لَمَّا جاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ كِتابَ اللَّهِ وَراءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لا يَعْلَمُونَ)[1] و آيه‌(وَ لَمَّا جاءَهُمْ كِتابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُمْ وَ كانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جاءَهُمْ ما عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكافِرِينَ)[2] و مقصود از اين دو آيه اين است كه وقتى رسول خدا 6 مبعوث شد و شريعت و كتابى آورد كه شريعت و كتاب ايشان را تكميل مى‌كرد به آن كافر شدند، با اينكه مى‌دانستند كه اين همان پيغمبرى است كه در كتابهايشان پيش‌گويى شده، و انبيايشان به آمدنش بشارت داده‌اند، هم چنان كه از مسيح (ع) نيز حكايت كرده كه فرموده:(يا بَنِي إِسْرائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ)[3].

و ما- ان شاء اللَّه- به زودى در باره بشارت‌هايى كه در كتب مقدس يهود و نصارا است تا آنجا كه ميسور است بحث خواهيم كرد. و اگر در آيه مورد بحث مانند آيات سابق الذكر بطور اجمال نفرمود: مصدقا لما بين يديه بلكه بطور تفصيل امور پنجگانه را بر شمرد براى اين بود كه در اين آيه وجهه كلام تنها به دو ملت يهود و نصارا نيست، بلكه به تمام مردم است، و لذا مى‌بينيم در آيه بعديش پيغمبر خود را دستور مى‌دهد كه جميع بشر را خطاب كرده و بگويد:

( إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعاً) من فرستاده خدا به سوى همگى شمايم . شاهد ديگر اينكه در خود آيه بطور عموم فرموده:( فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ‌) پس هر آن كسانى كه ايمان آوردند به او و طورى نفرمود كه مختص به يهود و نصارا باشد.

(فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ ...) كلمه عزروه از مصدر تعزير به معناى يارى توأم با تعظيم است. و مقصود از نورى‌

[1] و چون از نزد خدا پيغمبرى بيامدشان كه مصدق توراتشان بود، گروهى از اهل كتاب چنان كه گويى دانا نيستند كتاب خدا را پشت سر افكندند. سوره بقره آيه 101

[2] و چون كتابى از نزد خدا بيامدشان كه توراتشان را تصديق مى‌كرد و از پيش بدان بر كافران پيروزى مى‌جستند، وقتى آنچه مى‌شناختند بيامد منكر شدند، لعنت خدا بر منكران باد. سوره بقره آيه 89

[3] اى پسران اسرائيل من فرستاده خدا به سوى شمايم، و تورات حاضر را تصديق مى‌كنم و به پيغمبرى كه بعد از من مى‌آيد و نام وى احمد است نويد مى‌دهم. سوره صف آيه 6