نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 6 صفحه : 497
جزء تام و كامل مجتمع دانسته و او را آن قدر
استقلال فردى داده كه در نتايج خوب و بد و نفع و ضرر اعمالش، از هر فرد ديگرى
جدايش ساخته، بدون اينكه در اين استقلال بين مرد و زن و كوچك و بزرگ فرقى گذاشته
باشد، آن گاه ميانشان در عزت و احترام نيز تساوى قائل شده و فرموده:(وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ)[1] و سپس تمامى
عزتها و كرامتهاى موهوم را لغو كرده و تنها عزت و احترام دينى را كه با تقوا و
عمل صالح به دست مىآيد معتبر دانسته و فرموده:(يا
أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى وَ جَعَلْناكُمْ
شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ
أَتْقاكُمْ)[2]
[برده گيرى
اسراى جنگى در جنگ مسلمين با كفار، در اسلام پذيرفته شده است]
پس روشن شد
كه اسلام از آن سه سبب مذكوره استعباد، دو سببش را لغو كرده و تنها مساله جنگ را
باقى گذاشت و سببيت آن را براى استرقاق لغو نفرمود، آرى آن را هم تنها در جنگهايى
معتبر دانست كه بين مسلمين و كفار اتفاق افتد كه در اين صورت مسلمين مىتوانند
اسير كافر را استرقاق نمايند، نه جنگهايى كه بين خود مسلمين رخ مىدهد، كه در اين
جنگها اسير گرفتن و استرقاق كردن نيست بلكه ياغى از اين دو طائفه آن قدر سركوب
ميشود تا سر در اطاعت امر خدا فرود آورده و رام گردد، چنان كه فرمود:(وَ إِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُما
فَإِنْ بَغَتْ إِحْداهُما عَلَى الْأُخْرى فَقاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى
تَفِيءَ إِلى أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُما بِالْعَدْلِ
وَ أَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ
إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ)[3] و جهت اين
امضاء كردن و معتبر شمردن بردهگيرى اسراى جنگى اين است كه به طور كلى دشمن محارب،
هدفى جز نابودى انسانيت و از بين بردن نسل بشرى و ويران ساختن آبادىها ندارد، و
فطرت بشر بدون هيچ ترديدى چنين كسى را محكوم به زوال دانسته و بر هر
[1] براى خداست عزت و براى رسول او و مؤمنين. سوره منافقون آيه
28
[2] هان اى مردم ما همه شما را از يك پدر و مادر آفريده و اگر
شعبه شعبه و قبيله قبيلهتان قرار داديم تنها براى اين بود كه يكديگر را بشناسيد و
گرنه از جهت خلقت همه يكسانيد، تنها گرامىترين شما نزد خدا با تقواترين شما است.
سوره حجرات آيه 13
[3] و اگر دو طائفه از مؤمنين به جان هم افتادند پس بين آن دو
اصلاح كنيد، و اگر ديديد كه يكى از آن دو طايفه به ديگرى زور مىگويد و بنا حق
ستيزه مىكند با آن طائفه در افتيد و آن قدر بستيزيد تا به حق و امر خدا گردن نهد،
پس اگر به سوى خدا برگشت نمود با رعايت عدالت بين آن دو را اصلاح كنيد و در هر
كارى رعايت عدالت و انصاف را بنمائيد، به درستى كه خداوند دوست ميدارد مردم
عدالتپرور را، جز اين نيست كه مؤمنين همه برادران همند، پس ميان برادران خود
اصلاح كنيد. سوره حجرات آيه 10
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 6 صفحه : 497