(فَما لَهُ مِنْ وَلِيٍّ مِنْ بَعْدِهِ)[1] و در همين معنا مى‌فرمايد:(وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ)[2] و نيز مى‌فرمايد:

(وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ)[3] و چه بسا آيات زير را هم كه راجع به ولايت به معناى نصرت است بتوان جزو همين آيات شمرد. چون نصرت مؤمنين هم خود يك رقم تصرف است، و آن آيات اينها است:(ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ أَنَّ الْكافِرِينَ لا مَوْلى‌ لَهُمْ)[4] و:(فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ)[5] و اين آيه:(وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ) هم با اينكه لفظ مولى يا ولايت در آن نيست با اين وصف چون از جهت معنا از مقوله آيات فوق است بايد در زمره آنها بشمار آيد اين آيات دسته اول.

2- اما دسته دوم، يعنى آياتى كه ولايت تشريع شريعت و هدايت و ارشاد توفيق و امثال اينها را براى خداى متعال ثابت مى‌كند، آنها نيز از اين قرارند:(اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ)[6] و(وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ)[7] و(وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ)[8] و آيات زير هم در مقام بيان همين جهت‌اند:(وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالًا مُبِيناً)[9] پس نتيجه اين دو دسته آيات اين شد كه دو سنخ ولايت براى خداى متعال هست يكى ولايت تكوينى و يكى تشريعى و به عبارت ديگر يكى ولايت حقيقى و يكى ولايت اعتبارى.

[1] پس بعد از خدا هيچ ولى براى او نيست. سوره شورى آيه 44.

[2] يعنى ما از رگ گردن او به او نزديكتريم. سوره ق آيه 16.

[3] يعنى و بدانيد كه خداى تعالى حائل مى‌شود بين انسان و قلب او يعنى تا آنجا راه دارد. سوره انفال آيه 24.

[4] اين هلاكت كفار كه گفته شد براى آن بود كه خداى تعالى ياور كسانيست كه ايمان آوردند، و كفار ناصرى بر ايشان نيست. سوره محمد6 آيه 11.

[5] چون كه خدا خودش ياور اوست. سوره تحريم آيه 44.

[6] خداست ولى كسانى كه ايمان آورده‌اند و لذا آنان را از ظلمات بسوى نور بيرون مياورد. سوره بقره آيه 257.

[7] و خداوند راهنماى مؤمنين است. سوره آل عمران آيه 68.

[8] و خداوند راهنماى پارسايان است. سوره جاثيه آيه 19.

[9] اين صحيح نيست كه مرد مؤمن و زن مؤمنه‌اى بعد از آنكه خدا و رسولش براى آنها بامرى حكم فرمودند در كار خود اعمال سليقه و اختيار نمايند. و هر كس چنين كند يعنى در آنچه خدا و رسولش اختيار نموده عصيان ورزد البته از راه حق گمراه شده است گمراهى روشنى. سوره احزاب آيه 36.