نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 253
ضريس، و ابن جرير، و ابن منذر، و بيهقى (در كتاب
دلائل)، همگى از براء روايت كردهاند كه گفت: آخرين سورهاى كه يك جا و بطور كامل
نازل شد سوره برائت بود، و آخرين آيهاى كه به عنوان خاتمه سورهاى نازل شد آيه
آخر سوره نسا بود كه مىفرمايد:(يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ
يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ)[1].
مؤلف: در
همان كتاب رواياتى چند از رسول خدا 6 و صحابه آورده كه آيه مورد بحث را آيه صيف-
تابستان- مىناميدند،[2] و در مجمع
در توجيه اين نامگذارى گفته علت آن اين بود كه در باره كلاله دو آيه نازل شد، يكى
در زمستان و يكى در تابستان، آنكه در زمستان نازل شد آيه اول سوره نساء بود، و آن
ديگرى آيه آخر سوره.[3] و در همان
كتاب است كه ابو الشيخ در كتاب (الفرائض) از براء روايت كرده كه گفت: شخصى از رسول
خدا 6 پرسيد: كلاله چه كسانند؟ فرمود: غير از فرزند و پدر بقيه كلالهاند.[4] و قمى در تفسير خود گفته: پدرم از
ابن ابى عمير از ابن اذينة از بكير از امام باقر (ع) برايم روايت كرد كه گفت: اگر
مردى از دنيا برود، و تنها يك خواهر داشته باشد نصف اموال او را ارث مىبرد، به
دليل همين آيه، هم چنان كه اگر يك دختر داشته باشد نصف مىبرد، و نصف ديگر اموال
را نيز از باب رحم به او مىدهند، البته اين در صورتى است كه ميت وارثى نزديكتر
از او نداشته باشد.
حال اگر بجاى
يك خواهر يك برادر داشته باشد او همه ارث را مىبرد، هم چنان كه خداى تعالى فرمود:(وَ هُوَ يَرِثُها إِنْ لَمْ يَكُنْ لَها وَلَدٌ) و اگر وارث او دو
خواهر باشند دو ثلث را بدليل اين آيه مىبرند و يك ثلث باقى را از باب رحم به او
مىدهند و اگر وارث ميت برادر و يا خواهر باشند برادران دو برابر خواهران مىبرند
و همه اينها در صورتى است كه ميت فرزند و پدر و مادر و يا همسر نداشته باشد.[5] مؤلف: عياشى در تفسير خود ذيل اين
روايت چند روايت از امام باقر و امام صادق (ع) نقل كرده.[6]