آخر حديث)[1].

و در تفسير عياشى از امام صادق ع روايت كرده كه فرمود: حلال نيست كه نطفه يك مرد در رحم بيش از چهار زن آزاد جارى شود[2].

و در كافى نيز از همان جناب روايت آورده كه فرمود: اگر مردى چهار زن داشته باشد و يكى از آنان را طلاق دهد، قبل از تمام شدن عده او، نمى‌تواند زن پنجمى را بگيرد[3].

مؤلف قدس سره: روايات در اين باب بسيار زياد است.

و در كتاب علل به سند خود از محمد بن سنان روايت كرده كه گفت: حضرت رضا ع در پاسخ به مسائلى كه وى پرسيده بود نوشت: علت اينكه مرد مى‌تواند چهار زن بگيرد ولى زن نمى‌تواند بيش از يك شوهر داشته باشد، اين است كه: مرد اگر چهار زن هم داشته باشد فرزندى كه هر يك از آنها بياورد فرزند او است، ولى زن اگر دو همسر و يا بيشتر داشته باشد فرزندى كه به دنيا مى‌آورد معلوم نمى‌شود از كدام شوهر است، زيرا همه شوهران در همخوابگى با او شركت داشته‌اند، و در نتيجه بديهى است كه در چنين وضعى هم روابط نسبى بهم مى‌خورد و هم در مساله ارث اشكال پديد مى‌آيد، و سرانجام معارف را نيز تباه مى‌سازد.

محمد بن سنان مى‌گويد: و يكى از علل اين حكم كه يك مرد مى‌تواند چهار زن آزاده بگيرد، اين است كه آمار زن بيش از مردان است كه اگر در آيه شريفه:(فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى‌ وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ) نظر شود،- هر چند خدا داناتر است- ولى چنين به نظر مى‌رسد كه گويا خداى تعالى خواسته است همين واقعيت را نشان دهد، و دست افراد غنى و فقير را به قدر وسعشان باز بگذارد، تا هر كس به قدر توانايى خود با زنان ازدواج كند (تا آخر حديث)[4]. و در كافى از امام صادق ع روايت كرده كه در ضمن حديثى فرمود: و غيرت را به مردان داد و به همين جهت بر زنان تحريم كرد كه با غير همسرش رابطه داشته باشد، ولى براى مردان چهار زن را حلال كرد، براى اينكه خداى عز و جل، كريم‌تر و بزرگوارتر از آن است كه زنان را از يك سو گرفتار غيرت كند و از سوى ديگر به شوهران اجازه دهد كه به غير ايشان سه زن ديگر بگيرند[5].

[1] الدر المنثور ج 2 ص 117.

[2] تفسير عياشى ج 1 ص 218 ح 14.

[3] كافى ج 5 ص 429 ح 1.

[4] علل الشرائع ص 504 ج 1 ب 271.

[5] فروع كافى ج 5 ص 504 ح 1.