در اين آيات دو باره متعرض حال عموم اهل كتاب مى‌شود، اما با لسان و نظمى ديگر، غير از آن نظمى كه در سابق داشت، در اين آيات و آيات ملحق به آن كه بعدا مى‌آيد بر حسب مناسبتى كه با خصوصيات بيانات داشته، مسائل متفرقه‌اى را ايراد مى‌كند، مانند آيه:(قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ ...)[1] و آيه:(قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ)[2] و متعرض حال نصارا و ادعاهايى كه در باره عيسى دارند شده و مى‌فرمايد:(ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتابَ ...)[3] و در آياتى بسيار و متفرق، متعرض امورى شده كه مربوط به مؤمنين است، نظير دعوتشان به اسلام و اتحاد و پرهيز از ولايت كفار و گرفتن محرم اسرارى از غير مؤمنين.

(قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ تَعالَوْا إِلى‌ كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ) خطاب در اين آيه به عموم اهل كتاب است و دعوت: اى اهل كتاب بيائيد به سوى كلمه‌اى كه ... در حقيقت دعوت به اين است كه همه بر معناى يك كلمه متفق و مجتمع شويم، به اين معنا كه بر مبناى آن كلمه واحده عمل كنيم و اگر نسبت را به خود كلمه داده، براى اين بوده كه بفهماند كلمه نامبرده چيزى است كه همه از آن دم مى‌زنند و بر سر همه زبان‌ها است، در بين خود ما مردم هم معمول است كه مى‌گوئيم: مردم در اين تصميم يك‌دل و يك زبانند، و اين مى‌فهماند كه در اعتقاد و اعتراف و نشر و اشاعه آن همه متحدند، در نتيجه معناى آيه مورد بحث چنين مى‌شود: بيائيد همه به اين كلمه چنگ بزنيم و در نشر و عمل به لوازم آن دست به دست هم دهيم.

[معناى كلمه سواء و مراد از دعوت اهل كتاب به كلمه سواء]

و كلمه سواء در اصل مصدر است، ولى در معناى صفت يعنى متساوى الطرفين نيز استعمال مى‌شود، و معناى جمله:(سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ) اين است كه كلمه مذكور، كلمه‌اى است كه تمسك بدان و عمل به لوازمش بين ما و شما مساوى است و همه ما بايد به آن تمسك جوييم و بنا بر اين توصيف كلمه به صفت سواء ، در حقيقت توصيف به حال خود كلمه نيست بلكه توصيف به حال متعلق آن است كه همان تمسك و عمل است، و توجه كرديد كه عمل مربوط به معناى كلمه است نه خود آن، هم چنان كه جمع شدن نيز جمع شدن بر معناى كلمه است نه خود آن، و اين جمله خالى از عنايتى مجازى نيست، پس در اين كلام وجوهى از عنايات‌

[1] سوره آل عمران، آيه 98 .

[2] سوره آل عمران، آيه 99 .

[3] سوره آل عمران، آيه 79 .