و مقاصدش هم همان مطالب و مقاصد است، تنها فرقى كه بين دنيا و آخرت است مساله بقا و زوال است.

اين آن چيزى است كه از كلام خداى سبحان ظاهر مى‌شود، كه در بيان حقيقت بنيه و ساختمان انسان مى‌فرمايد:(وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طِينٍ ثُمَّ جَعَلْناهُ نُطْفَةً فِي قَرارٍ مَكِينٍ ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً، فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً، فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ، عِظاماً، فَكَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً، ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ، فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِينَ، ثُمَّ إِنَّكُمْ بَعْدَ ذلِكَ لَمَيِّتُونَ، ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ تُبْعَثُونَ)[1].

توجه كنيد به جمله اول آيه و همه فقرات آن كه تعبير به خلقت كرده، و خلقت عبارت است از تركيب، (نظير پديد آوردن بنا از تركيب سنگ و آجر و غيره)، و باز توجه كنيد به جمله: و در آخر او را خلقى ديگر كرديم ، كه به خوبى دلالت مى‌كند بر اينكه خلقت مادى بدن مبدل مى‌شود به خلقت موجودى مجرد، و باز توجه كنيد به جمله و سپس همين شما در روز قيامت مبعوث خواهيد شد كه به طور مسلم مخاطب به اين خطاب، همان انسانى است كه خلقتى ديگر شده.

و نيز مى‌فرمايد:(قالَ فِيها تَحْيَوْنَ، وَ فِيها تَمُوتُونَ، وَ مِنْها تُخْرَجُونَ)[2]، كه از آن بر مى‌آيد حيات انسان، حياتى است زمينى، كه از زمين و نعمت‌هايش تركيب شده، و ما در تفسير آيه:(كانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً ...)[3] پاره‌اى مطالب در اين باره بيان كرديم.

و از سوى ديگر خداى سبحان در باره اين نعمت‌هاى زمينى فرموده:(ذلِكَ مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا).

و نيز فرموده:(وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا مَتاعٌ)[4] و در اين دو آيه خود زندگى‌

[1] همانا ما انسان را از چكيده‌اى از گل خلق كرديم، آن گاه آن خلاصه را نطفه‌اى كرده، در قرارگاهى ايمن نهاديم، آن گاه آن نطفه را به صورت علقه در آورديم و آن كرم را به صورت گوشتى جويده آفريديم، و سپس آن گوشت جويده را به صورت اسكلت و استخوان‌بندى در آورديم، و آن گاه بر روى آن اسكلت، گوشت پوشانديم، و در آخر او را خلقى ديگر كرديم، پس چه پر بركت است، خدا كه بهترين خالق است، سپس شما بعد از همه اينها خواهيد مرد، و سپس همين شما در روز قيامت مبعوث خواهيد شد. سوره مؤمنون آيه 16.

[2] فرمود در زمين زنده مى‌شويد، و در همان زمين مى‌ميريد، و از همان زمين بيرون مى‌شويد. سوره اعراف، آيه 25.

[3] سوره بقره آيه 213.

[4] سوره رعد آيه 26).