نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 15
مانند مال و فرزندى كه او را از ياد خدا باز
ندارد، مايه سعادت روح و جسم او خواهد بود، آنهم چه سعادت بزرگى.
و همچنين
بعضى از حوادث كه مايه محروميت و نقص جسم آدمى است، ولى براى روح جاودانه او سعادت
است، مانند شهادت در راه خدا، و انفاق مال و ساير امكانات در اين راه، كه اين نيز از
سعادت آدمى است، همچون تحمل نوشيدن دواى تلخ است كه دقايقى آدمى را ناراحت مىكند
ولى مدت طولانى مزاجش را سالم مىسازد.
و اما آنچه
كه خوشآيند جسم و مضر به روح آدمى است، مايه شقاوت آدمى و عذاب او است، و قرآن
كريم اينگونه اعمال را كه تنها لذت جسمانى دارد، متاعى قليل خوانده، كه نبايد به
آن اعتنا كرد. و در اين باره فرموده است:(لا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ
الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلادِ، مَتاعٌ قَلِيلٌ ثُمَّ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ
بِئْسَ الْمِهادُ)[1].
و همچنين هر
چيزى كه مضر به روح و جسم، هر دو است، قرآن آن را نيز عذاب خوانده هم چنان كه خود
ماديين هم آن را عذاب مىشمارند.
اما قرآن آن
را از جهتى، و ماديين از نظرى ديگر عذاب مىدانند. قرآن آن را از اين نظر عذاب
مىداند كه مايه ناراحتى روح است، و ماديين از اين نظر عذاب مىدانند كه مايه
بدبختى و ناراحتى بدن است، نظير انواع عذابهايى كه بر امتهاى گذشته نازل شده.
سعادت و
شقاوت موجودات با شعور، بستگى به شعور و اراده آنها دارد چون ما يك امرى را كه در
نظر ديگران لذيذ است ولى ما لذت آن را احساس نمىكنيم، سعادت خود نمىدانيم، هم
چنان كه امرى را كه براى ديگران المانگيز است ولى ما از آن احساس الم و ناراحتى
نمىكنيم، شقاوت نمىشماريم.
[1] رفت و آمد و تسلط كفار در بلاد، تو را فريب ندهد، كه بهره و
نفعى اندك است، و بدنبال آن جايگاهى در جهنم است كه بد جايگاهى است. سوره آل عمران
آيه 197.
[2] مگر نديدى خدا با قوم عاد با آن بناى ستوندار كه نظير آن در
شهرها ساخته نشده بود، چه كرد؟
و با فرعون صاحب ميخها، همانها كه در شهرها طغيان كردند، و
در آن فساد بسيار كردند و پروردگارت تازيانه عذاب بر آنها فرود آورد، كه پروردگار
تو در كمين است. سوره فجر آيه 14.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 15