نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 148
روشن است كه مىتوان آن را ديد و لمس كرد، و
خصوصيت مورد، كه سخن از تصرف در چشمها دارد لطف اين كنايه را بيشتر مىسازد.
و از ظاهر
جمله: ان فى ذلك ... بر مىآيد كه تتمه كلامى است كه خداى تعالى خطاب
به پيامبر گراميش كرده، نه اينكه تتمه كلام رسول خدا كه جمله: بگو كسانى كه
كفر ورزيدند چنين و چنان باشد، به دليل كاف خطاب در ذلك كه
متوجه رسول خدا 6 است، و اينكه در اين كلمه خطاب را متوجه شخص رسول خدا 6 كرد
اشاره است به اينكه سايرين فهمشان اندك، و دلهاشان از عبرت گرفتن از اين عبرتها
كور است.
(زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ)
[اموال و
لذائذ اين دنيا وسائل و مقدمه نيل به چيزى است كه نزد خدا است و خود مستقلا هدف
نيستند]
اين آيه و
آيه بعديش به منزله بيان و شرح حقيقت حال مطلب قبلى است، كه مىفرمود:
(إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ
مِنَ اللَّهِ شَيْئاً ...)، چون از اين آيه بر مىآيد كفار معتقد
بودهاند كه مىتوانند با اموال و اولاد، از خدا بىنياز شوند، و آيه شريفه بيان
مىكند كه علت اين پندار فريب خوردن آنان در برابر تمايلات و لذائذ مادى است، علت
اين است كه از امور آخرت منقطع شده، و رو به دنيا آوردند، از امور بسيار مهم بريده
به امور مجازى پرداختند، امر بر آنان مشتبه شد و نفهميدند كه لذائذ مادى، همه
وسيله و متاع زندگى موقت در دنيا، و زندگى است، كه خود مقدمه است، براى رسيدن به
آنچه نزد خدا است و آن عبارت است از حسن ماب و عاقبت نيكو.
نه تنها اين
كفار در علاقمندى به دنيا مبتكر و اولين علاقمند به آن نيستند، بلكه اين شيفتگى از
ناحيه ديگرى ناشى شده است، و اين خدا است كه دلهاى ايشان را تسخير كرده، و علاقه
به اين امور مادى را غريزه آن نموده، تا زندگى دنيايى و زمينى آنان تامين شود، چون
اگر غريزه حب دنيا در انسان، گذارده نشده بود، زندگى او در اين كره خاكى دوام
نمىيافت، كسى به دنبال توليد مثل نمىرفت، و نسل بشر قطع مىشد، و حال آنكه خداى
سبحان مقدر كرده كه بشر تا مدتى معين در زمين زندگى كند، چون در روز اول خلقت بشر
به پدر بشر يعنى حضرت آدم فرمود:(وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ
مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى حِينٍ)[1].
و اگر چنين
مقدر كرده كه علاقمند و دوستدار دنيا باشند براى اين بوده كه دنيا را وسيله زندگى
آخرت خود كنند، و از متاع اين زندگى چيزهايى را كه به درد آن زندگيشان مىخورد