و روايات هم بسيار زياد رسيده كه سوره مورد بحث در پاسخ كسى نازل شده كه رسول خدا 6 را به اجاق كورى زخم زبان زد و اين زخم زبان هنگامى بود كه قاسم و عبد اللَّه دو فرزندان رسول خدا 6 از دنيا رفتند، پس با اين بيان روشن شد كه سخن آن مفسر كه گفته: منظور صاحب اين زخم زبان از كلمه ابتر بريدگى از مردم يا انقطاع از خير بوده و خداى تعالى در رد گفتارش فرموده او خودش منقطع از هر چيز است سخن بى وجهى است.

و چون جمله‌(إِنَّا أَعْطَيْناكَ ...) در مقام منت نهادن بود، با سياق متكلم مع الغير (ما) آمد كه بر عظمت دلالت مى‌كند، و چون منظور از آن خوشدل ساختن رسول خدا 6 بود مطلب را با واژه اعطاء كه ظاهر در تمليك است بيان داشت و فرمود:

ما به تو كوثر عطا كرديم.

و اين جمله از اين دلالت خالى نيست كه فرزندان فاطمه (ع) ذريه رسول خدا 6 هستند، و اين خود يكى از خبرهاى غيبى قرآن كريم است، چون همانطور كه مى‌بينيم خداى تعالى بعد از درگذشت آن حضرت بركتى در نسل آن جناب قرار داد، به طورى كه در همه عالم هيچ نسلى معادل آن ديده نمى‌شود، آن هم با آن همه بلاها كه بر سر ذريه آن جناب آوردند و گروه گروه از ايشان را كشتند.

[مراد از امر به صلاة و نحر بعد از منت گذاردن به اعطاء كوثر]

(فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ) از ظاهر سياق و ظاهر اينكه حرف فاء بر سر اين جمله در آمده، استفاده مى‌شود كه امر به نماز و نحر شتر، كه متفرع بر جمله‌(إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ) شده، از باب شكر نعمت است، و چنين معنا مى‌دهد، حال كه ما بر تو منت نهاديم و خير كثيرت داديم اين نعمت بزرگ را با نماز و نحر شكرگزارى كن.

و مراد از نحر بنا بر رواياتى كه از طرق شيعه و سنى از رسول خدا 6 و از على (ع) رسيده، و نيز رواياتى كه شيعه از امام صادق و ساير ائمه اهل بيت (ع) روايت كرده، دست بلند كردن به طرف گردن در هنگام تكبير گفتن براى نماز است‌[1].

ولى بعضى‌[2] گفته‌اند: معنايش اين است كه نماز عيد قربان بخوان، و شتر هم قربانى‌

[1] تفسير برهان، ج 4، ص 514 و الدر المنثور، ج 6، ص 403.

[2] الدر المنثور، ج 6، ص 403.