نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 20 صفحه : 585
مالك روايت
كردهاند كه رسول خدا 6 فرمود: زمين در روز قيامت به تمامى اعمالى كه در پشتش
انجام شده خبر مىدهد، آن گاه اين آيه را تلاوت كرد:(إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ
زِلْزالَها) تا رسيد به آيه(يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها) و آن گاه فرمود هيچ مىدانيد اخبارش چيست؟
جبرئيل نزد من آمد و گفت: خبر زمين كه زمين روز قيامت بدان گواهى مىدهد، همه
اعمالى است كه بر پشتش انجام شده[1].
مؤلف:
نظير اين روايت را از ابو هريره نيز نقل كرده[2].
و
نيز در همان كتاب است كه حسين بن سفيان در كتاب مسندش و ابو نعيم در كتاب حليهاش
از شداد بن اوس روايت كردهاند كه گفت: من از رسول خدا 6 شنيدم مىفرمود: ايها
الناس دنيا متاعى است حاضر كه هم نيكان از آن مىخورند و هم فاجران، و بدرستى آخرت
وعدهاى است صادق، كه سلطانى قادر در آن حكومت مىكند، حق را محقق و باطل را باطل
مىسازد.
ايها
الناس سعى كنيد از طالبان آخرت باشيد، و از طالبان دنيا نباشيد، فرزند آخرت باشيد،
نه فرزند دنيا، چون هر مادرى فرزندش به دنبالش مىرود. (حاصل منظور آن جناب اين
است كه خواهان آخرت باشيد نه دنيا، براى اينكه علاقه به دنيا قهرا شما را به سوى
ماديت و آلودگىهاى آن مىكشد)، آن گاه فرمود: هر عملى كه مىكنيد در حالى انجام
دهيد كه از خدا خائف و بر حذر باشيد، و بدانيد كه روزى شما را بر اعمالتان عرضه
مىدارند، و شما خواه و ناخواه خدا را ملاقات خواهيد كرد، پس هر كس هموزن ذرهاى
عمل خير كرده باشد، آن را خواهد ديد، و هر كس هموزن ذرهاى عمل زشت كرده باشد آن
را خواهد ديد[3].
و
در تفسير قمى در ذيل آيه(وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ
أَثْقالَها) آمده كه منظور از اثقال زمين، انسانهايند. و در ذيل جمله(وَ قالَ الْإِنْسانُ ما لَها) آمده كه اين انسان، امير المؤمنين
(ع) است. و در ذيل آيه( يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها)
...(أَشْتاتاً ) آمده كه مردم از جهت ايمان و كفر و
نفاق متفرق و اشتات مىآيند، بعضى مؤمنند و برخى كافر و جمعى منافق. و در ذيل
جمله(لِيُرَوْا أَعْمالَهُمْ) آمده كه هر
كس بالاى سر اعمال خود مىايستد، و اعمال خود را اينطور فاش و هويدا مىبيند[4].
و
نيز در آن كتاب در روايت ابى الجارود از امام باقر (ع) آمده كه در ذيل