مختلف است.

[بيان اينكه آيات عتاب به روشنى متوجه پيامبر 6 نيست و نزول آن در مورد روى گرداندن آن حضرت از ابن ام مكتوم از جهات مختلف مخدوش و مردود است‌]

ليكن آيات سوره مورد بحث دلالت روشنى ندارد بر اينكه مراد از شخص مورد عتاب رسول خدا 6 است، بلكه صرفا خبرى مى‌دهد و انگشت روى صاحب خبر نمى‌گذارد، از اين بالاتر اينكه در اين آيات شواهدى هست كه دلالت دارد بر اينكه منظور، غير رسول خدا 6 است، چون همه مى‌دانيم كه صفت عبوس از صفات رسول خدا 6 نبوده، و آن جناب حتى با كفار عبوس نمى‌كرده، تا چه رسد به مؤمنين رشد يافته، از اين كه بگذريم اشكال سيد مرتضى رحمة اللَّه عليه بر اين روايات وارد است، كه مى‌گويد اصولا از اخلاق رسول خدا 6 نبوده، و در طول حيات شريفش سابقه نداشته كه دل اغنياء را به دست آورد و از فقراء رو بگرداند.

و با اينكه خود خداى تعالى خلق آن جناب را عظيم شمرده، و قبل از نزول سوره مورد بحث، در سوره نون كه به اتفاق روايات وارده در ترتيب نزول سوره‌هاى قرآن، بعد از سوره‌(اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ) نازل شده فرموده:(وَ إِنَّكَ لَعَلى‌ خُلُقٍ عَظِيمٍ)، چطور تصور دارد كه در اول بعثتش خلقى عظيم (آن هم بطور مطلق) داشته باشد، و خداى تعالى به اين صفت او را بطور مطلق بستايد، بعدا برگردد و بخاطر پاره‌اى اعمال خلقى، او را مذمت كند، و چنين خلق نكوهيده‌اى را به او نسبت دهد كه تو به اغنياء متمايل هستى، هر چند كافر باشند، و براى به دست آوردن دل آنان از فقراء روى مى‌گردانى، هر چند كه مؤمن و رشد يافته باشند؟

علاوه بر همه اينها مگر خداى تعالى در يكى از سوره‌هاى مكى يعنى در سوره شعراء به آن جناب نفرموده بود:(وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ)[1]، و اتفاقا اين آيه در سياق آيه‌(وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ) است، كه در اوائل دعوت نازل شده.

از اين هم كه بگذريم مگر به آن جناب نفرموده بود:(لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى‌ ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ)[2]، پس چطور ممكن است در سوره حجر كه در اول دعوت علنى اسلام نازل شده به آن جناب دستور دهد اعتنايى به زرق و برق‌

[1] خويشاوندان نزديكت را انذار كن و بال و پر خود را براى مؤمنانى كه از تو پيروى مى‌كنند بگستر. سوره شعرا، آيه 27.

[2] هرگز چشم خود را به نعمتهايى كه به گروه‌هايى از آنها( كفار) داديم ميفكن و به خاطر آنچه آنها دارند غمگين مباش و بال و پر خود را براى مؤمنين فرود آر. سوره حجر، آيه 88.