(أُولئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُكْرَمُونَ) كلمه اولئك اشاره است به المصلين ، و اگر كلمه جنات را نكره و بدون الف و لام آورده براى بزرگداشت آن جنات است، و جمله فى جنات خبر، و جمله مكرمون خبر بعد از خبر است، و يا جمله فى جنات ظرف است براى مكرمون . بنا بر احتمال اول معنا چنين مى‌شود: ايشان در بهشت‌هايند و محترمند ، و بنا بر احتمال دوم چنين مى‌شود: ايشان در بهشت‌ها محترمند .

بحث روايتى [ (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته راجع به نماز، حق سائل و محروم، و ...)]

در تفسير قمى در ذيل آيه‌(إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً)، فرموده: شر عبارت است از فقر و فاقه، و خير در جمله‌(وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً) عبارت است از غنا و وسعت‌[1].

و در روايت ابى الجارود از ابو جعفر (ع) آمده كه فرمود: سپس با جمله‌(إِلَّا الْمُصَلِّينَ) نمازگزاران را استثنا كرد و آنان را به بهترين اعمالشان كه همان مداومت در نماز است ستود و فرمود:(الَّذِينَ هُمْ عَلى‌ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ)، مى‌فرمايد: وقتى نمازى مستحبى را بر خود واجب مى‌كنند، بر آن مداومت دارند[2].

مؤلف: امام (ع) مساله نذر و واجب كردن نماز مستحبى بر خود را از اضافه صلاة بر هم - نمازشان- استفاده كرده كه در سابق هم به اين نكته اشاره كرديم.

و در كافى به سند خود از فضيل بن يسار روايت آورده كه گفت: از امام ابو جعفر (ع) از كلام خداى عز و جل پرسيدم كه مى‌فرمايد:(وَ الَّذِينَ هُمْ عَلى‌ صَلاتِهِمْ يُحافِظُونَ)، فرمود: منظور نمازهاى واجب است. عرضه داشتم: در آيه‌(الَّذِينَ هُمْ عَلى‌ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ) چطور؟ فرمود: نماز نافله است‌[3].

و در مجمع البيان در ذيل آيه‌(وَ الَّذِينَ فِي أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ) مى‌گويد: از ابو عبد اللَّه (ع) روايت شده كه فرمود: حق معلوم زكات واجب نيست، بلكه آن مقدار صدقه‌اى است كه يا جمعه به جمعه از مالت بيرون مى‌كنى، و يا همه روزه كه هر صاحب فضيلتى فضل خود را دارد.

آن گاه مى‌گويد: و نيز از آن جناب روايت شده كه فرمود: وقتى در اموالت حق معلومى‌

[1] ( 1 و 2) تفسير قمى، ج 2، ص 386.

[2] ( 1 و 2) تفسير قمى، ج 2، ص 386.

[3] تفسير برهان، ج 4، ص 384، ح 1.