است كه ملائكه نازلش مى‌كنند، هم چنان كه در قرآن كريم فرموده:(يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‌ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ)[1]، و نيز فرموده:(يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‌ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ ...)[2].

و معناى جمله اين است كه سوگند مى‌خورم به جماعات ملائكه وحى، كه روانه مى‌شوند. بعضى‌[3] گفته‌اند: مراد از اين جمله بادهاى پى در پى است. كه در سابق به ضعف اين نظريه اشاره كرديم، و نظير اين قول در ضعف، سخن آن مفسرى‌[4] است كه گفته: منظور از مرسلات انبيايند، دليل ضعف اين قول اين است كه با آيات بعد سازگار نيست.

(فَالْعاصِفاتِ عَصْفاً) اين جمله عطف است به جمله قبلى، و مراد از عصف سرعت سير است، باد تند را عاصف مى‌گويند، و سرعت سير ملائكه در رساندن وحى را به عنوان استعاره عصف خوانده، و معنايش اين است كه سوگند مى‌خورم به ملائكه‌اى كه پشت سر هم روانه مى‌شوند، و ايشان با سرعت سيرى كه دارند، مانند بادهاى تند ماموريت خود را انجام مى‌دهند.

(وَ النَّاشِراتِ نَشْراً) اين جمله سوگندى ديگر است، و نشر صحيفه و كتاب و جامه و امثال آن، به معناى گشودن آن است، و مراد از نشر گشودن صحف وحى است، هم چنان كه آيه‌(كَلَّا إِنَّها تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ بِأَيْدِي سَفَرَةٍ كِرامٍ بَرَرَةٍ)[5] به اين معنا اشاره مى‌كند.

و معناى آيه اين است كه: سوگند مى‌خورم به ملائكه‌اى كه صحيفه‌هاى آسمانى را باز مى‌كنند، صحيفه‌هايى كه وحى الهى بر آن نوشته شده، تا پيغمبر آن را تلقى كند.

بعضى‌[6] از مفسرين گفته‌اند: مراد از اين جمله بادهايى است كه خداوند قبل از نزول باران و رحمت خدا مى‌پراكند. بعضى‌[7] ديگر گفته‌اند: مراد بادهايى است كه ابرها را

[1] فرشتگان را با روح الهى به فرمانش بر هر كس از بندگانش بخواهد نازل مى‌كند. سوره نحل، آيه 2.

[2] روح را به امر خود بر هر كه از بندگان بخواهد مى‌فرستد تا خلق را از روز قيامت بترساند. سوره مؤمن، آيه 15.

[3] ( 3 و 4) مجمع البيان، ج 10، ص 415.

[4] ( 3 و 4) مجمع البيان، ج 10، ص 415.

[5] هرگز چنين مكن، اين( قرآن) يك تذكر و يادآورى است. و هر كس بخواهد از آن پند مى‌گيرد. در الواح پر ارزشى ثبت است. الواحى والا قدر و پاكيزه به دست سفيرانى است والا مقام و فرمان بردار و نيكوكار. سوره عبس، آيات 11- 16.

[6] ( 6 و 7) مجمع البيان، ج 10، ص 415.

[7] ( 6 و 7) مجمع البيان، ج 10، ص 415.