نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 20 صفحه : 185
است كه آن
را با زبان تو بيان كنيم. و در عبارتى ديگر آمده بر ما است كه آن را بر تو
بخوانيم ، و لذا رسول خدا 6 از آن به بعد هر وقت جبرئيل مىآمد، سر به زير
مىانداخت. و در روايتى ديگر آمده- هر وقت جبرئيل مىرفت طبق وعدهاى كه خدا داده
بود شروع به خواندن مىكرد[1].
و
در همان كتاب است كه ابن منذر و ابن مردويه، از ابن عباس روايت كردهاند كه گفت:
رسول خدا 6 چنين بود كه هر وقت (آياتى از) قرآن بر او نازل مىشد، در خواندنش
عجله مىكرد، تا آن را حفظ كند، پس اين آيه نازل شد كه(لا
تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ)، و رسول خدا 6 نمىدانست چه وقت
سورهاى كه نازل شده تمام مىشود، تا آنكه آيه(بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ) نازل
مىشد، آن وقت مىفهميد سوره قبلى تمام، و سوره بعدى شروع شده است[2].
مؤلف:
در معناى اول حديث در مجمع البيان رواياتى از ابن جبير و در معناى همه روايت
رواياتى ديگر وارد شده[3]، و ما در
سابق گفتيم كه انطباق اين معنا با آيات مورد بحث روشن نيست.
[رواياتى
در معناى آيه:(إِلى رَبِّها ناظِرَةٌ)]
و
در تفسير قمى در ذيل آيه(كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ
الْعاجِلَةَ) آمده كه معصوم فرمود: عاجله همين دنياى حاضر است و(وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ)، يعنى رها مىكنيد آخرت را. و
فرموده ناضرة در(وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ
ناضِرَةٌ)، يعنى نورانى و معناى نظر كردن به وجه اللَّه در(إِلى رَبِّها ناظِرَةٌ) نظر كردن به رحمت و نعمت خداست[4].
و
در عيون در باب آنچه از اخبار توحيد از حضرت رضا رسيده به سندى كه به
ابراهيم بن ابى محمود دارد، روايت كرده كه گفت: على بن موسى الرضا (ع) در معناى
آيه(وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ إِلى رَبِّها ناظِرَةٌ)
فرمود: يعنى چهرههايى كه در آن روز نورانى است، و منتظر ثواب پروردگارش است[5].
مؤلف:
اين روايت در كتاب توحيد[6] و احتجاج[7]
و مجمع[8] از على
(ع) نقل