(أَوْ زِدْ عَلَيْهِ) به معناى كمتر از نصف و بيشتر از آن است‌[1].

[چند روايت در باره مراد از ترتيل قرآن و آداب تلاوت قرآن‌]

و در الدر المنثور است كه عسكرى در كتاب مواعظ از على (ع) روايت كرده كه فرمود: از رسول خدا 6 پرسيدند معناى‌(وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا) چيست؟ فرمود: حروفش را واضح بگويى، و چون خواندن شعر صداى خود را ترجيع ندهى نه مانند بحر طويل يكسره باشد و نه مانند شعر پاره پاره، وقتى به عجائبش برمى‌خورى در آنجا بايستى، (و با تكرار آن) دل را به حركت در آورى، و زنهار! همتتان اين نباشد كه زودتر به آخر سوره برسيد[2].

مؤلف: نظير اين معنا را كلينى در كافى به سند خود از عبد اللَّه بن سليمان از امام صادق از على (ع) به اين عبارت نقل كرده كه فرمود: يعنى حروف آن را واضح بگوييد، و مانند خواندن شعر، به صوت خود ترجيع ندهيد، و مانند ريگ، درهم‌وبرهمش مكنيد، بلكه با (تكرار) آياتش دلهاى مبتلا به قساوت را از قساوت تهى كنيد، و هم هيچ يك از شما اين نباشد كه زودتر سوره را تمام كنيد[3].

و در همان كتاب است كه ابن ابى شيبه از طاووس روايت كرده كه گفت: از رسول خدا 6 پرسيدند كداميك از مردم قرآن را بهتر مى‌خوانند؟ فرمود: آن كس كه وقتى تلاوتش را مى‌شنوى احساس كنى كه او از خدا مى‌ترسد[4].

و در اصول كافى به سند خود از على بن ابى حمزه روايت كرده كه گفت: امام صادق (ع) فرمود: قرآن نبايد به سرعت خوانده شود، بلكه بايد ترتيل شود، پس وقتى به آيه‌اى برمى‌خورى كه در آن سخن از بهشت رفته، همانجا بايست و از خداى عز و جل درخواست بهشت كن، و چون به آيه مربوط به دوزخ مى‌رسى از خدا بخواه تا از آتش پناهت دهد[5].

و در مجمع البيان در معناى ترتيل از ابى بصير از امام صادق (ع) روايت كرده كه فرمود: ترتيل آن است كه در آن مكث كنى و صوتت را نيكو گردانى‌[6].

[1] مجمع البيان، ج 10، ص 377.

[2] الدر المنثور، ج 6، ص 277.

[3] اصول كافى، ج 2، ص 449، ح 1.

[4] الدر المنثور، ج 6، ص 277.

[5] اصول كافى، ج 2، ص 452، ح 2.

[6] مجمع البيان، ج 10، ص 378.