(قُلْ لِعِبادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا يُقِيمُوا الصَّلاةَ)[1] نيز كلمه أقيموا در تقدير است.

اين آيه شريفه در مكه نازل شده، و در سياق آيات قبل قرار گرفته كه حال مستكبرين و مستهزءين به آيات خدا را بيان مى‌كرد، و ايشان را به شديدترين عذاب تهديد مى‌نمود. گويا مؤمنين وقتى به اينگونه افراد مى‌رسيدند كه در طعنه زدن و توهينشان به رسول خدا 6 مبالغه و زياده‌روى مى‌كردند، و نيز وقتى مى‌ديدند به آيات خدا استهزاء مى‌كنند، ديگر عنان اختيار از كف داده، در مقام دفاع از كتاب خدا و فرستاده او بر مى‌آمدند، و از ايشان مى‌خواستند دست از اين كارها بردارند، و به خدا و رسولش ايمان آورند، غافل از اينكه كلمه عذاب عليه آنان حتمى شده است، هم چنان كه ظاهر آيات سابق اين حتميت را افاده مى‌كند، در نتيجه رسول گرامى خود را دستور مى‌دهد تا به اين گونه افراد از مؤمنين اعلام بدارد كه بايد از مشركين نامبرده عفو و اغماض كنند، و متعرض حال ايشان نشوند، براى اينكه به زودى به كيفر اعمال خود خواهند رسيد.

و بنا بر اين، مراد از مغفرت در جمله‌(قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا) عفو و ناديده گرفتن رفتار و گفتار دشمن، و اعراض از ايشان است. و خلاصه مراد اين است كه به آنان بگو مخاصمه و بگو مگو نكنند. و مراد از آنانى كه اميدوار و منتظر ايام خدا نيستند كفارى است كه در آيات سابق از ايشان سخنى رفت، چون مشركين معتقد به آمدن روزهايى براى خدا نبودند، كه در آن روزها غير از حكم خدا حكمى، و غير از ملك او ملكى نباشد، در حالى كه خدا داراى چنين روزهايى هست، مانند: روز مرگ و روز برزخ و روز قيامت و روز عذاب انقراض و استيصال.

و جمله‌(لِيَجْزِيَ قَوْماً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ) امر به مغفرت و يا امر به دستور مغفرت را تعليل مى‌كند، و حاصلش اين است: اين كه به تو گفتيم بايد به مؤمنين دستور دهى تا از رفتار مشركين چشم‌پوشى و اغماض كنند، براى اين بود كه هيچ حاجتى به مؤاخذه كردن ايشان نيست، چون خداى تعالى به زودى ايشان را بر طبق آنچه كرده‌اند كيفر مى‌دهد.

و در نتيجه آيه شريفه نظير آيه‌(وَ ذَرْنِي وَ الْمُكَذِّبِينَ أُولِي النَّعْمَةِ وَ مَهِّلْهُمْ قَلِيلًا إِنَّ لَدَيْنا أَنْكالًا وَ جَحِيماً)[2]، و نظير آيه‌(ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ)[3]، و آيه‌

[1] سوره ابراهيم، آيه 31.

[2] مرا در خصوص تكذيب كنندگان كه غرور نعمت، ايشان راى به تكذيب وا داشته، وابگذار، چند روزى اندك مهلتشان ده كه نزد ما عذابها و دوزخى هست. سوره مزمل، آيه 12 و 13.

[3] آن گاه رهايشان كن تا در سخنان بيهوده خود سرگرم باشند. سوره انعام، آيه 91.