هر امرى را مى‌راند، و آن را محكم مى‌كند، كه ديگر زياده و نقصان و يا هيچ دگرگونگى ديگرى نپذيرد.

و ليكن از همه اين وجوه روشن‌تر وجهى است كه ما بيان كرديم.

(أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ) مراد از كلمه أمر در اينجا شان است. و اين كلمه حال از كلمه امر قبلى است، و معناى جمله اين است: در آن شب هر امرى تجزيه و تفصيل مى‌شود، در حالى كه امرى است از جانب ما، و آغاز شده‌اى از درگاه ما. ممكن هم هست مراد از اين كلمه همان معناى مقابل نهى باشد، و آن وقت معنايش چنين مى‌شود: در آن شب هر امرى به فرمان ما تفصيل داده مى‌شود. و اين كلمه چه به معناى شان باشد، و چه به معناى فرمان، متعلق است به كلمه يفرق .

و نيز ممكن است كه بگوييم متعلق است به جمله انزلناه يعنى در حالى كه آن نازل شده شانى از ما است و يا به فرمانى از ما نازل شده است. و جمله‌(إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ) خالى از تاييد اين احتمال نيست، و آن را تعليل مى‌كند. و معنايش اين است كه: ما آن كتاب را در حالى كه امرى از ناحيه ما بود نازل كرديم، چون سنت ما بر فرستادن پيامبران و رسولان جارى است.

(رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ) يعنى نازل كردن آن رحمتى بود از پروردگار تو. و يا معنايش اين است كه ما آن را بدين جهت نازل كرديم تا رحمتى از خود را بر مردم افاضه كرده باشيم: و يا اين است كه نازل كردنش به خاطر آن بود كه رحمت پروردگارت اقتضاى انزال آن را داشت. پس كلمه رحمة بنا بر معناى اول، حال خواهد بود، و بنا بر معناى دوم و سوم مفعول له، و بيان علت.

و در كلمه من ربك التفاتى از تكلم مع الغير به غيبت بكار رفته، چون خداى تعالى قبلا متكلم مع الغير فرض شده بود، مى‌فرمود: ما چنين و چنان كرديم. و در اين كلمه غايب فرض شده مى‌فرمايد از ناحيه پروردگارت . وجه اين التفات اين است كه اظهار عنايتى در باره رسول گرامى خود فرموده باشد، چون آن كسى كه قرآن را بر آن جناب نازل كرده، پروردگار او است، و منذر حقيقى كه پيامبر را به سوى مردم فرستاده او است.

(إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ)- يعنى او شنواى درخواست‌ها، و داناى حوائج است.

درخواست آنان را مى‌شنود، و حاجت‌شان را كه همان اهتداء به هدايت پروردگار تو است مى‌داند، و به همين جهت كتاب نازل مى‌كند و رسول ارسال مى‌كند، چون نسبت به‌