نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 17 صفحه : 30
كلم طيب را
بلند مىكند، و به عبارت ديگر در صعود آن كمك مىكند.
پس
از آنچه گذشت معناى جمله(إِلَيْهِ يَصْعَدُ
الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ)
روشن گرديد، و معلوم شد كه ضمير در اليه به خداى سبحان برمىگردد، و
مراد از كلم طيب عقايد حق از قبيل توحيد است، و مراد از صعود آن تقربش به خداى
تعالى است، و مراد از عمل صالح هر عملى است كه بر طبق عقايد حق صادر شود و با آن
سازگار باشد. و فاعل در جمله يرفعه ضميرى است مستتر، كه به عمل صالح
برمىگردد، و ضمير مفعول به كلم طيب رجوع مىكند.
البته
مفسرين در تفسير آيه اقوال ديگرى دارند، مثلا، بعضى[1]-
به طورى كه قبلا هم اشاره كرديم- گفتهاند: مراد از صعود كردن كلم طيب، اين
است كه: خدا آن را قبول مىكند، و در برابر پاداش مىدهد . بعضى[2]
ديگر گفتهاند: مراد آن است كه: ملائكه با نامه عملى كه از ايمان و اطاعت
بنده نوشتهاند، به سوى خداى تعالى صعود مىكنند . بعضى[3]
ديگر گفتهاند: مراد صعود به آسمان است كه مجازا آن را صعود به سوى خدا
خوانده .
بعضى[4]
گفتهاند: فاعل جمله يرفعه ضميرى است كه به كلم طيب برمىگردد،
و ضمير مفعول كه در آخر اين جمله است به عمل صالح رجوع مىكند، و معناى جمله اين
است كه: كلم طيب عمل صالح را بالا مىبرد به اين معنا كه عمل صالح هيچ فايدهاى
ندارد، مگر آنكه از توحيد ناشى شود . بعضى[5]
ديگر گفتهاند: فاعل در يرفعه ضميرى است مستتر، كه به خداى
تعالى برمىگردد، و معناى عبارت اين است كه: عمل صالح را خدا بالا مىبرد.
ليكن
هيچ يك از اين وجوه خالى از بعد نيست، و آنچه به ذهن نزديكتر است همان معنايى است
كه ما ذكر كرديم.
(وَ الَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئاتِ لَهُمْ عَذابٌ شَدِيدٌ وَ مَكْرُ أُولئِكَ
هُوَ يَبُورُ) گفتهاند[6]:
كلمه سيئات در اينجا وصفى است كه در جاى موصوف نشسته، و آن عبارت است
از كلمه مكرات و اسم اشاره هم در(مَكْرُ أُولئِكَ) در جاى ضميرى كه بايد