(إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِينَ) اين جمله نيكوكارى نوح (ع) را كه از جمله قبلى استفاده مى‌شد تعليل مى‌كند كه چگونه نوح او نيكوكاران بود، مى‌فرمايد: براى اينكه از بندگان مؤمن ما بود. آرى نوح (ع) خداى عز و جل را به حقيقت بندگى، بندگى كرد. او غير از آنچه خدا مى‌خواست نمى‌خواست، و غير از آنچه خدا دستور داده بود نمى‌كرد. و نيز براى اينكه آن جناب از مؤمنين حقيقى بود. از اعتقادات، غير از آنچه كه حق بود معتقد نبود، و اين اعتقاد به حق در تمامى اركان وجودش جريان داشت، و كسى كه چنين باشد غير از حسن و نيكويى از او عملى سرنمى‌زند. پس او از نيكوكاران است.

(ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ) كلمه ثم بعديت در كلام را مى‌رساند، نه بعديت در زمان را، و مراد از كلمه آخرين- ديگران همان قوم مشرك اويند.

[نكته‌اى در باره اينكه فرمود:(سَلامٌ عَلى‌ نُوحٍ فِي الْعالَمِينَ)]

(وَ إِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْراهِيمَ) كلمه شيعه عبارت است از مردمى كه پيرو غير خود باشند، و دنبال او به راه بيفتند و كوتاه سخن: مردمى كه موافق طريقه كسى حركت كنند، چنين مردمى شيعه آن كس مى‌باشند، حال چه اينكه آن كس جلوتر از آن قوم باشد، يا بعد از آن قوم، هم چنان كه خداى تعالى فرمود:(وَ حِيلَ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ ما يَشْتَهُونَ كَما فُعِلَ بِأَشْياعِهِمْ مِنْ قَبْلُ)[1] به طورى كه ملاحظه مى‌كنيد در اين آيه شيعه را به كسانى اطلاق كرده كه قبل از افراد مورد نظر عذاب شدند، و بين آنان و لذتهايشان حائل شد.

و از ظاهر سياق برمى‌آيد كه ضمير در كلمه شيعته به نوح برمى‌گردد و معنايش اين است كه: ابراهيم يكى از شيعيان نوح بود، چون دينش موافق دين او، يعنى دين توحيد بود.

بعضى از مفسرين‌[2] گفته‌اند: ضمير مذكور به رسول خدا 6 بر مى‌گردد. ولى هيچ دليلى از ناحيه الفاظ آيه بر اين قول نيست.

بعضى‌[3] گفته‌اند: در نظم اين آيات ترتيب زيبايى به كار رفته، چون دنبال داستان نوح كه آدم دومى و ابو البشر ثانى است، داستان ابراهيم را آورد كه پدر انبياء است، يعنى تمامى‌

[1] خداوند بين آنان و لذتهايشان حائل شد و درست با آنان همان رفتار را كرد كه قبلا با پيروانشان كرد. سوره سبأ، آيه 54.

[2] ( 2 و 3) روح المعانى، ج 23، ص 99 و 100.

[3] ( 2 و 3) روح المعانى، ج 23، ص 99 و 100.