تلبيس و نيرنگ به صورت حق درآورند، و ملائكه رشته‌هاى ايشان را پنبه مى‌كنند، و حق صريح را هويدا مى‌سازند، تا همه به تلبيس آنها پى برده، حق را حق ببينند، و باطل را باطل.

و اين كه خداى سبحان داستان استراق سمع شياطين و هدف شهاب قرار گرفتنشان را دنبال سوگند به ملائكه وحى و حافظان آن از مداخله شيطانها ذكر كرده، تا اندازه‌اى گفتار ما را تاييد مى‌كند- و خدا داناتر است-.

(فَاسْتَفْتِهِمْ أَ هُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمْ مَنْ خَلَقْنا إِنَّا خَلَقْناهُمْ مِنْ طِينٍ لازِبٍ) كلمه لازب به معناى دو چيز به هم چسبيده است، به طورى كه هر يك ملازم ديگرى شده باشد. و در مجمع البيان گفته: لازب و لازم به يك معنى است‌[1].

و مراد از جمله من خلقنا يا ملائكه‌اى است كه در آيات قبلى به آنان اشاره كرد كه حافظ وحى و تيراندازان شهابهايند، و يا مخلوقات عظيم ديگرى غير از انسان است، از قبيل آسمانها، زمين و ملائكه، و اگر در باره آنها با ضمير هم كه مخصوص عقلاء است تعبير كرد و فرمود: آيا خلقت ايشان بزرگتر است، يا كسى كه ما خلق كرده‌ايم و نفرمود:

چيزى كه ما خلق كرده‌ايم بدان جهت است كه در بين نامبردگان ملائكه هم منظور بودند، و ملائكه داراى عقلند، جانب آنان را غلبه داده و از همه آسمانها و زمين و ملائكه تعبير كرده به كسى كه ما خلقش كرده‌ايم .

و معناى آيه اين است كه: وقتى خداى سبحان رب آسمانها و زمين و موجودات بين آن دو و ملائكه بود، تو اى رسول گراميم، از ايشان نظرخواهى كن و بپرس آيا خلقت ايشان مهم‌تر و بزرگتر است، يا خلقت غير ايشان از موجودات ديگرى كه ما خلق كرده‌ايم، آن وقت متوجه خواهند شد كه خلقت آنان ضعيف‌تر و ناچيزتر از خلقت موجودات ديگر است، براى اينكه خلقت ايشان از يك گل چسبنده بود و معلوم است كه اين گل چسبنده ناچيز نمى‌تواند ما را عاجز سازد.

بحث روايتى [ (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته)]

در تفسير قمى در ذيل جمله‌(وَ الصَّافَّاتِ صَفًّا) آمده كه منظور ملائكه و انبيايند[2].

و در همان كتاب از پدرش و از يعقوب بن يزيد، از ابن ابى عمير، از بعضى از راويان‌

[1] مجمع البيان، ج 8، ص 439.

[2] تفسير قمى، ج 2، ص 218.