خاطئ به كسى اطلاق مى‌شود كه بخواهد كارى را بكند كه آن را كار خوبى نمى‌داند هم چنان كه در قرآن فرموده:(إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبِيراً) و فرموده:(وَ إِنْ كُنَّا لَخاطِئِينَ) به خلاف مخطئ، كه در مورد كسى استعمال مى‌شود كه بخواهد كارى را انجام دهد كه آن را كار خوبى مى‌داند، ولى صحيح از آب در نمى‌آيد، و اسم مصدر آن خطا- به دو فتحه- است، و در قرآن آمده:(وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً)[1] و معناى جامع بين اين دو لفظ عدول از جهت است‌[2]. اين بود خلاصه گفتار راغب.

پس اينكه فرمود:(إِنَّ فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ جُنُودَهُما كانُوا خاطِئِينَ) معنايش اين است كه: فرعون و هامان در آن رفتارى كه با بنى اسرائيل و موسى كردند از ترس سرنگونى ملك و از بين رفتن سلطنتشان به دست ايشان تا به خيال خود مقدرات الهى را تغيير دهند، راه خطا پيمودند، براى اينكه جمع بسيارى از كودكان را كه هيچ اثرى در انهدام سلطنت نداشتند، كشتند، و آن كودكى كه نابودى سلطنت فرعونيان به دست او بود او را از بين همه اطفال استثناء كرده، و از دريا گرفتند، و در دامن خود تربيت كردند.

و معناى آيه اين است كه: آل فرعون موسى را در دريا يافتند، و از آب گرفتند، و نتيجه اين كار آن شد كه همين موسى دشمن و وسيله اندوه آنان شد، آرى فرعون و هامان و لشكريانشان در كشتن فرزندان مردم و زنده نگهداشتن موسى خطا كار بودند، آنان خواستند كسى را كه به زودى آنان را نابود مى‌كند، نابود كنند، ولى بازگشتند و او را با كمال جد و جهد حفظ نموده و در تربيتش مجدانه كوشيدند.

با اين بيان روشن مى‌شود اينكه: بعضى‌[3] خاطى بودن فرعونيان را تفسير كرده‌اند به اينكه فرعونيان گنه‌كار بودند، پس خداى تعالى عقابشان كرد به اين كه دشمن ايشان را در دامن خود ايشان پرورانيد، ضعيف است.

(وَ قالَتِ امْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ لِي وَ لَكَ لا تَقْتُلُوهُ عَسى‌ أَنْ يَنْفَعَنا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَداً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ).

اين آيه شريفه شفاعت و ميانجيگرى همسر فرعون را حكايت مى‌كند كه- در هنگام گرفتن موسى از آب و آوردنش نزد فرعون آنجا بوده- خطاب به فرعون مى‌كند و مى‌گويد:

(قُرَّتُ عَيْنٍ لِي وَ لَكَ) يعنى اين كودك نور چشم من و تو است. لا تقتلوه- او را نكشيد در

[1] سوره نساء، آيه 92.

[2] مفردات راغب، ماده خطا .

[3] مجمع البيان، ج 7، ص 241.