و به فرضى هم كه تسليم شويم كه معناى حقيقى آن در لغت همان وراثت مال است و در غير مال مجاز است، مى‌گوئيم اين مجازى است متعارف و مشهور، مخصوصا در استعمالات قرآن كريم آن قدر مشهور است كه با حقيقت هيچ تفاوتى ندارد، از جمله موارد استعمال قرآنى آن آيه‌(ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا)[1] و آيه‌(فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَرِثُوا الْكِتابَ)[2] و آيه:(إِنَّ الَّذِينَ أُورِثُوا الْكِتابَ مِنْ بَعْدِهِمْ)[3] و آيه‌(إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُها مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ)[4] و آيه‌(وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ)[5].

و اما اينكه گفته‌اند: داعى نداريم لفظ را از معناى حقيقيش برگردانيم مى‌گوئيم:

چرا، داعى داريم، و آن اين است كه كلام معصوم را از دروغ بودن حفظ كنيم و در عين حال تاويل هم نكنيم، چون تاويل كردنش مانند دست كشيدن به بوته خار و خار را از آن تراشيدن است، و كلام معصوم همه دلالت بر اين دارد كه مراد از ارث، ارث علم و نبوت است و آثارى هم كه دلالت دارد بر اينكه انبياء مال را به ارث مى‌برند آثار و اخبارى نيست كه در نظر زرگر احاديث، ارزشى داشته باشد.

بعضى پنداشته‌اند كه اصلا نمى‌توانيم ارث در آيه مورد بحث را حمل بر ارث نبوت كنيم، براى اينكه اگر چنين حملى بكنيم ديگر جايى براى جمله:(وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا) باقى نمى‌ماند، چون پيغمبران همه رضى هستند، و بنا بر اين جمله مذكور لغو و بيهوده خواهد شد، و ليكن از آنچه ما قبلا گفتيم نقطه ضعف اين سخن به دست مى‌آيد، و اين پندار كه كسبى بودن چيزى منافى با ارثى بودن آن است پندارى است غلط زيرا در كلام امام صادق (ع) وراثت متعلق شده به چيزى كه كسبى نيست كه همان احاديث انبياء باشد.

و نيز از آن جمله روايتى است كه كلينى در كافى از ابى عبد اللَّه رضى اللَّه عنه نقل كرده كه فرموده: سليمان از داوود ارث برد، و محمد 6 از سليمان ارث برد، چه وراثت رسول خدا 6 از سليمان تصور ندارد كه غير از وراثت علم و نبوت و امثال آن باشد، اين بود كلام روح المعانى‌[6].

[1] پس كتاب را ارث داديم به بندگانى از خود كه برگزيديم سوره فاطر، آيه 32

[2] پس جانشين شدند بعد از ايشان نسلى كه كتاب را ارث بردند سوره اعراف، آيه 169

[3] به درستى كسانى كه بعد از ايشان كتاب را به ارث بردند. سوره شورى آيه 14

[4] به درستى زمين از آن خدا است به هر كس از بندگانش بخواهد ارث مى‌دهد. سوره اعراف آيه 128.

[5] مر خداى راست ميراث آسمانها و زمين. سوره آل عمران آيه 180

[6] روح المعانى، ج 16، ص 64.