نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 14 صفحه : 224
برايم بفرما، فرمود: اما جمله(فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً)
معنايش اين است كه او را به اسم صريح نخوانيد، بلكه به كنيه بخوانيد و
بگوييد يا ابا مصعب چون كنيه فرعون ابو مصعب و نامش وليد بن مصعب بود،
و اما جمله(لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ
يَخْشى) را براى اين فرمود تا موسى به رفتن حريصتر شود،
و گر نه خداى تعالى مىدانست كه فرعون نه متذكر مىشود و نه مىترسد، مگر وقتى كه
عذاب را ببيند، هم چنان كه خود خداى تعالى فرمود:(
حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِي
آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ)-
آن گاه كه دچار غرق شد، گفت: ايمان آوردم كه معبودى نيست جز همان خدايى كه بنى
اسرائيل به وى ايمان آوردند، حالا ديگر تسليمم و خداى تعالى هم ايمانش را
قبول نكرد، و فرمود:
(آلْآنَ وَ قَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَ
كُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ)- حالا؟ بعد از آن عصيانها
كه قبل از اين كردى و از مفسدين بودى؟ [1].
مؤلف: صدر اين حديث را الدر المنثور از ابن ابى حاتم از على (ع)
روايت كرده[2]، و
اگر قول لين را به كنيه تفسير كرده، از باب اين است كه
كنيه يكى از مصاديق قول لين است نه اينكه منحصر در آن باشد.
ذيل حديث را كافى هم به سند خود از عدى بن حاتم از على (ع) نقل كرده،
و در آن آنچه ما قبلا در باره لعل گفتيم تاييد شده كه اين كلمه در
باره خداى تعالى نيز به همان معناى خودش يعنى اميدوارى استعمال شده است[3].