كه ايشان گفته‌اند با شمال شرقى بودن در غار نمى‌سازد، زيرا بنائى كه در جهت شمال شرقى قرار دارد و در طرف صبح، آفتاب به جانب غربى‌اش مى‌تابد ولى در موقع غروب در ساختمان و حتى پيش خان آن در زير سايه فرو مى‌رود، نه تنها در هنگام غروب، بلكه بعد از زوال ظهر آفتاب رفته و سايه گسترده مى‌شود.

مگر آنكه كسى ادعا كند كه مقصود از جمله‌(وَ إِذا غَرَبَتْ تَقْرِضُهُمْ ذاتَ الشِّمالِ) اين است كه آفتاب به ايشان نمى‌تابد، و يا آفتاب در پشت ايشان قرار مى‌گيرد- دقت فرمائيد.

و اما ثانيا براى اينكه جمله‌(وَ هُمْ فِي فَجْوَةٍ مِنْهُ) مى‌گويد اصحاب كهف در بلندى غار قرار دارند، و غار افسوس به طورى كه گفته‌اند بلندى ندارد، البته اين در صورتى است كه فجوة به معناى مكان مرتفع باشد، ولى مسلم نيست، و قبلا گذشت كه فجوة به معناى ساحت و درگاه است. پس اين اشكال وارد نيست.

و اما ثالثا براى اينكه جمله‌(قالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلى‌ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِداً) ظاهر در اين است كه مردم شهر مسجدى بر بالاى آن غار بنا كردند، و در غار افسوس اثرى حتى خرابه‌اى از آن به چشم نمى‌خورد، نه اثر مسجد نه اثر صومعه و نه مانند آن. و نزديك‌ترين بناى دينى كه در آن ديار به چشم مى‌خورد كليسايى است كه تقريبا در سه كيلومترى غار قرار دارد، و هيچ جهتى به ذهن نمى‌رسد كه آن را به غار مرتبط سازد.

از اين هم كه بگذريم در غار افسوس اثرى از رقيم و نوشته ديده نشده كه دلالت كند يك يا چند تا از آن قبور، قبور اصحاب كهف است، و يا شهادت دهد و لو تا حدى كه چند نفر از اين مدفونين مدتى به خواب رفته بودند، پس از سالها خدا بيدارشان كرده و دو باره قبض روحشان نموده است.

غار دوم: دومين غارى كه احتمال داده‌اند كهف اصحاب كهف باشد غار رجيب است كه در هشت كيلومترى شهر عمان پايتخت اردن هاشمى نزديك دهى به نام رجيب قرار دارد. غارى است در سينه جنوبى كوهى پوشيده از صخره، اطراف آن از دو طرف يعنى از طرف مشرق و مغرب باز است كه آفتاب به داخل آن مى‌تابد، در غار در طرف جنوب قرار دارد، و در داخل غار طاقنمايى كوچك است به مساحت 5/ 2* 3 متر در يك سكويى به مساحت تقريبا 3* 3 و در اين غار نيز چند قبر هست به شكل قبور باستانى روم و گويا عدد آنها هشت و يا هفت است.

بر ديوار اين غار نقشه‌ها و خطوطى به خط يونانى قديم و به خط ثموديان ديده مى‌شود كه چون محو شده خوب خوانده نمى‌شود، البته بر ديوار عكس سگى هم كه با رنگ قرمز و