ثنيا دارد، براى اينكه قومى از يهود از رسول خدا 6 از چيزى پرسش كردند حضرت بدون اينكه بگويد ان شاء اللَّه و استثناء مزبور را به كلام خود ملحق سازد گفت فردا بيائيد تا جواب بگويم، به همين جهت چهل روز خداوند وحى را از آن حضرت قطع كرد، بعد از آن جبرئيل آمد و گفت:(وَ لا تَقُولَنَّ لِشَيْ‌ءٍ إِنِّي فاعِلٌ ذلِكَ غَداً إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ وَ اذْكُرْ رَبَّكَ إِذا نَسِيتَ)[1].

مؤلف: كلمه: ثنيا - به ضمه ثاء و سكون نون و در آخرش الف مقصوره- اسم است براى استثناء. و در معناى اين روايت روايات ديگرى نيز از امام صادق و امام باقر (ع) رسيده كه از بعضى آنها برمى‌آيد كه مراد از سوگند وعده قطعى دادن و كلام مؤكد آوردن است، هم چنان كه استشهاد امام (ع) در اين روايت به كلام رسول خدا 6 با اينكه آن جناب سوگندى ياد نكرده بود كاملا دلالت بر اين معنا دارد. و اما اين سؤال كه اگر كسى سوگندى ياد كند و ان شاء اللَّه هم بگويد، ولى پس از انعقاد سوگند آن را بشكند آيا حنث شمرده مى‌شود و كفاره به عهده‌اش مى‌آيد يا نه، بحثى است فقهى.

گفتارى در چند فصل پيرامون اصحاب كهف و سر گذشت ايشان‌

1- داستان اصحاب كهف در تعدادى از روايات [دو سبب عمده وجود اختلاف شديد در مضامين روايات راجع به اصحاب كهف‌]:

از صحابه و تابعين و از ائمه اهل بيت (ع) به طور مفصل حكايت شده مانند روايت قمى و ابن عباس و عكرمه و مجاهد كه تفسير الدر المنثور همه آنها را آورده و روايت اسحاق در كتاب عرائس كه آن را تفسير برهان نقل كرده و روايت وهب بن منبه كه الدر المنثور و كامل آن را بدون نسبت نقل كرده‌اند، و روايت نعمان بن بشير كه در خصوص اصحاب رقيم وارد شده و الدر المنثور آن را آورده.

و اين روايات كه ما در بحث روايتى گذشته مقدارى از آنها را نقل كرديم و به بعضى ديگرش اشاره‌اى نموديم آن قدر از نظر مطلب و متن با هم اختلاف دارند كه حتى در يك جهت هم اتفاق ندارند. و اما اختلاف در روايات وارده در بعضى گوشه‌هاى داستان مانند رواياتى كه متعرض تاريخ قيام آنان است، و يا متعرض اسم آن پادشاه است كه معاصر با ايشان‌

[1] تفسير عياشى، ج 2، ص 324.